Feitje genereren..
FEIT:
Costa Rica
Plof
Dat hoor je om de haverklap als je in een hutje slaapt in de Costa Ricaanse natuur. Luiaarden klimmen namelijk graag in bomen, maar als ze in slaap vallen donderen ze wel eens naar beneden.
Burundi
Vergeten genocide
De Rwandese burgeroorlog kent iedereen, die van Burundi kent bijna niemand. Beiden begonnen begin jaren '90, speelden zich af tussen hutu's en tutsi's en kostten honderdduizenden doden. Het verschil zat 'm in de duur: in Rwanda vielen die slachtoffers binnen 3 maanden; in Burundi duurde het 12 jaar: veel te langdradig om het snelle nieuws te halen.
Groningen
Struisvogeleierbal
Jonas van Impe, de guy die deze podcast edit, die heeft de grootste eierbal ter wereld gemaakt. Van een struisvogelei. Echt waar, google maar.
Portugal
Hendrik de 'Zeevaarder'
Hendrik de Zeevaarder was een sleutelfiguur in de ontdekkingsreizen van Portugal. Hij maakte de plannen, bracht wetenschappers en financiers bij elkaar, maar ging zelf nooit de zee op.
Guinee
De geschiedenis herhaalt zich
De politieke geschiedenis van Guinee is tamelijk makkelijk samen te vatten: leider komt aan de macht, organiseert geen vrije verkiezingen, onrust, militaire staatsgreep, nieuwe leider. En dan begint het hele verhaal weer van voren af aan.
Zuid-Afrika
Nobelprijs
Frederik Willem de Klerk en Nelson Mandela kregen in 1993 samen de Nobelprijs voor de Vrede. De witte De Klerk van de nasionale party en de zwarte Mandela van het Afrikaans Nationaal Congres zetten zich samen in voor het beëindigen van de apartheid en legden het fundament voor een democratisch Zuid-Afrika.
Mali
Blauwe mensen
Toeareg-mannen gaan gesluierd door het leven. Hun favoriete kleur is indigo of een vergelijkbare blauwtint. De verf geeft nog wel eens af op het gezicht van de drager. Daarom worden de Toearegs ook wel ‘Blauwe Mensen’ genoemd.
Turkmenistan
Karakumkanaal
Met 1400 kilometer is dit het langste irrigatiekanaal ter wereld. Het maakt katoenteelt mogelijke in de Karakum (de droge binnenlanden van Turkmenistan). Vroeger heette het trouwens het Leninkanaal en later het Turkmenbaşikanaal.
Tadzjikistan
Sovjetnamen
Toen Tadzjikistan deel uitmaakte van de Sovjet Unie werden de grootste twee steden, Dushanbe en Choedzjand, omgedoopt tot Stalinabad en Leninabad.
Estland
Apps-land
In Estland is veel digitaal. Ze hebben een e-Residency waarbij niet-Esten toegang tot Estse diensten krijgen als bankieren, betalingsverwerking en belastingheffing. Estland was dan ook het eerste land dat een Digital Nomad Visa aanbood.
Bangladesh
Cox Bazar
Bangladesh heeft het langste aaneengesloten strand ter wereld: Cox' Bazar met 125 kilometer.
Taiwan
Chipmonopolie
De Taiwan Semiconductor Manufacturing Company, TSMC, produceert meer dan 60% van alle computerchips en 90% van alle zeer geavanceerde computerchips ter wereld. De beurswaarde bedraagt rond de 600 miljard dollar. Dat staat ongeveer gelijk aan het bruto nationaal product van België.
Tanzania
Drietalig land
Veel Tanzanianen worden drietalig opgevoed. Men heeft een lokale taal, gebruikt Swahili als verbindingstaal, én heeft met het Engels nog een officiële overheidstaal.
Parijs
Qui hoc legit insanus est
De Universiteit van Parijs was een van de eerste in Europa en staat in wat we nu kennen als Quartier Latin. Deze wijk dankt haar naam aan het feit dat er in de Middeleeuwen Latijn werd gesproken door studenten en docenten.
Hongkong
Groenkong
Ondanks dat het een van de dichtstbevolkte plaatsen op aarde is, bestaat ongeveer 40% van het grondgebied uit beschermde parken en natuurgebieden.
Canada
The great one
Wayne Gretzky geldt in de hele wereld onbetwist als de beste ijshockeyer aller tijden. Hij is de enige ooit die in één seizoen meer dan 200 goals en assists noteerde. En hij flikte dat vier keer.
Cyprus
Levend fossiel
Op twee soorten spitsmuizen na, is de Cypriotische muis het enige endemische zoogdier dat nog voorkomt op de eilanden van de Middellandse Zee. Het is wél het enige nog levende endemische knaagdier op die eilanden en daarmee een levend fossiel, want die spitsmuizen zijn blijkbaar geen knaagdieren maar insecteneters.
Italië
Romulus en Remus
Volgens de legende is Rome gesticht door de tweeling Romulus en Remus. Die werden als baby te vondeling gelegd in de Tiber en grootgebracht door een wolvin. Daarom zie je ook een beeltenis van een wolvin met twee jongetjes aan haar tepels in het wapen van de stad Rome. Of in het wapen van AS Roma als dat je meer zegt.
Friesland
Eise Eisinga
In Franeker staat het oudste werkende planetarium ter wereld. Amateurastronoom Eise Eisinga bouwde het in zijn woonkamer nadat een lokale dominee ten onrechte had voorspeld dat al onze planeten op elkaar zouden botsen. Toen Eisinga er in 1781 de laatste hand aan legde, werd Uranus ontdekt. Daar was alleen geen plek meer voor.
Turkmenistan
Zout, zouter, roze
De Garabokazkölbaai langs de Turkmeense Kaspische Zeekust is een van de zoutste wateren ter wereld. Het zoutgehalte bedraagt 35%: zouter dan de Dode Zee. Het enige dat kan overleven in het zoute water is roodwier en het pekelkreeftje dat dat roodwier eet. Die pekelkreeftjes worden dan weer opgegeten door de flamingo’s die er leven. En de kleurstof uit het roodwier dat via het pekelkreeftje in de buik van de flamingo belandt, zorgt ervoor dat flamingo’s roze zijn.
Laos
Lao-Lao
Lao-Lao is de goedkoopste sterkedrank ter wereld en kost minder dan een euro per liter. Door illegaal stoken kan de veiligheid van het drankje echter niet altijd worden gegarandeerd. Er zijn gevallen bekend waar het drinken van Lao-Lao tot blindheid heeft geleid.
Griekenland
Vis op je auto
In de beginjaren van het Romeinse Rijk mocht je niet geloven in Jezus. Daardoor spraken de oud-grieken over ichtus, de letters van dat woord zijn namelijk ἰ – Ièsous, χ – Christos, θ – Theou, ύ – Huius, ς – Soter, wat vertaald betekent: Jezus, Christus, God de Zoon, Redder. Dat woord betekent vis. En de vis zie je nu nog steeds op auto's als teken dat de bestuurder christelijk is. Komt hier vandaan.
Taiwan
Gouvernement Formosa
Zo heette Taiwan toen het een Nederlandse kolonie was. De hoofdstad? Fort Zeelandia. De ruïnes zijn nog te bezoeken.
Mozambique
Mozam en Bique
Mozambique ligt helemaal aan het andere uiteinde van de tektonische breuk die bij Djibouti begint en Afrika langzaam in tweeën breekt. Het zou dus goed kunnen dat Mozambique over een paar miljoen jaar in tweeën is gebroken.
Roemenië
What is this place called again?
Het megalomane paleis van Ceaușescu heeft een balkon waarvandaan hij het volk op het aangrenzende plein zou kunnen toespreken. Ceaușescu stierf voor de voltooiing en de enige persoon die daar daadwerkelijk een grote menigte heeft toegesproken, is Michael Jackson. Hij beging toen de klassieke fout door het publiek te begroeten met de woorden: 'Hello Budapest.'
Italië
Zwalkend zuiden
De economische tegenstellingen tussen Noord- en Zuid-Italië zijn schrijnend. In het zuiden ligt de werkloosheid zo'n drie keer zo hoog en het inkomen zo'n twee keer zo laag.
Qatar
Sjeik de friemel
Qatar is steenrijk. Je denkt vast meteen aan oliesjeiks. Maar in 2011 heeft gas olie ingehaald als grootste inkomstenbron. We kunnen ze dus beter gassjeiks gaan noemen!
Chili
Víctor Jara
De machtsovername van Pinochet was slecht nieuws voor kunstenaars, die veelal sympathiseerden met het socialistische bewind van Allende. Velen werden verjaagd, vervolgd of vermoord. Troubadour Víctor Jara werd hiervan één van de verschrikkelijkste voorbeelden. Militairen verbrijzelden al zijn vingers voordat ze hem doorzeefden met kogels.
Cuba
Oldtimers
Duik je onder de motorkap van een Amerikaanse oldtimer in Cuba, dan vind je waarschijnlijk veel Lada-onderdelen. Na het verbreken van de diplomatieke banden met de Verenigde Staten kon Cuba niets Amerikaans meer importeren.
Saint Kitts & Nevis
Kleine federatie
St. Kitts & Nevis is het kleinste land van het westelijk halfrond. En toch is het een federatie, gevormd door beide eilanden.
Bahama's
John Canoe?
Tweede Kerstdag op de Bahama’s is een soort turbocarnaval: Junkanoo. Kostuums, dansen, parades, alles. Vroeger kregen tot slaafgemaakten maar 1 dag vrij en dat moesten ze natuurlijk uitbundig vieren. Het hele gebeuren schijnt vernoemd te zijn naar een legendarische Akan-krijger uit Ghana wiens naam is verwesterd tot John Canoe, oftewel Junkanoo.
Tadzjikistan
Tzatziki
Eeuwig zonde, maar tzatziki komt niet uit Tadzjikistan.
Zimbabwe
White rule
Rhodesië, zoals Zimbabwe vroeger heette, hield langer een witte regering dan de meeste andere Britse koloniën in Afrika en trok daarom veel witte mensen aan uit omliggende landen. In de jaren '70 was bijna 10% van de bevolking wit. Inmiddels is dat nog maar 0,2%.
Cuba
Olympische wereldtop
Cuba behoort tot de wereldtop op de Olympische zomerspelen en behaalde al 235 medailles. Daarmee zijn ze na de Verenigde Staten het best presterende land in de Amerika's. Aan de Olympische winterspelen deden ze echter nog nooit mee. Daarmee zijn ze het best presterende land op de zomerspelen dat nooit meedeed aan de winterspelen.
Madagaskar
Lange Malagasy namen
Malagasy proppen een hele stamboom in een achternaam. Dat levert ingewikkelde namen op, zoals van deze 18e-eeuwse prins: Andrianampoinmerinandriantsimitoviaminandriampanjaka.
Mumbai
Hornby Vellard
Tijdens dit 19e eeuwse megaproject werden de zeven eilandjes waar Bombay uit bestond met elkaar verbonden. Ooit waren de eilandjes best heuvelachtig, maar veel heuvels zijn afgegraven omdat ze zand nodig hadden om de ruimte tussen de eilanden op te vullen.
VK: Noord-Ierland
Peace Walls
Belfast is misschien wel de meest gesegregeerde stad ter wereld. Betonnen 'Peace' Walls scheiden protestantse en katholieke wijken. Lichtpuntje: ze worden stukje bij beetje afgebroken.
Denemarken
Dyrehavsbakken
Dyrehavsbakken, net iets buiten Kopenhagen, is het oudste pretpark ter wereld. Het stamt uit 1583. Het op twee na oudste pretpark ter wereld staat overigens ook in Kopenhagen: Tivoli Gardens.
Jordanië
Militair museum
In Aqaba aan de Rode Zee is een militair museum... onder water. Op de bodem van de zee zijn tanks, vliegtuigen en helikopters afgezonken die je met een duikuitrusting kunt bekijken.
Vanuatu
Million dollar point
Na WOII bleven de Amerikanen op Vanuatu achter met een heleboel (militair) materieel. Ze dachten dat de Fransen en Britten, de kolonisatoren, het wel voor een prikkie over wilden nemen. De Fransen en Britten weigerden, waarop de Amerikanen de hele voorraad maar in zee dumpten. Super.
Bangladesh
Chittagong scheepskerkhof
Chittagong Ship Breaking Yard was tot voor kort het grootste scheepskerkhof ter wereld. Een op de vijf schepen in de wereld komt hier terecht om uit elkaar gehaald te worden. De plek biedt werk aan meer dan 200.000 Bengali.
Mali
Koninkrijk Ghana
Een van de staatkundige voorlopers van Mali was het Koninkrijk Ghana. Dat koninkrijk heeft dus niks te maken met het land Ghana zoals we dat nu kennen.
Bangladesh
Hofleverancier VN
Bangladesh is hofleverancier van blauwhelmsoldaten voor VN-vredesmissies. Geen enkel ander land levert zoveel troepen.
Cyprus
Segregatie
Dat er in Zuid-Cyprus voornamelijk Griekse Cyprioten wonen en in Noord-Cyprus voornamelijk Turks Cyprioten is geen oorzaak van de tweedeling van het eiland, maar een gevolg. Vroeger woonden de twee groepen namelijk verspreid over het hele eiland. Sommige dorpen waren overwegend Grieks en andere weer Turks, maar een Noord-zuidtegenstelling was er nog niet.
Maleisië
Putrajaya
De Maleisische regering is in 1999 verhuisd naar Putrajaya - een nieuwe hoofdstad 25km ten zuiden van Kuala Lumpur. Google even de gebouwen daar, krijg je geen spijt van.
Turkmenistan
Disco inferno
In 1971 boorden de Sovjets halverwege de Karakum woestijn een gat om olie te vinden. Ze vonden vooral giftig gas en ze staken het in de fik, want zo dachten ze er makkelijk vanaf te komen. Wat ze niet wisten is dat er vlak naast een gasbel vol methaan zat en daarom brandt het gat nog steeds. We kennen het tegenwoordig als de Gates of Hell of the Shining of Karakum.
Lesotho
Hoogste laagste punt, snap je hem nog?
Lesotho is het enige land dat volledig boven de 1000 meter ligt, en het land met veruit het hoogste laagste punt ter wereld. Hun laagste punt ligt op 1400 meter. De tweede prijs is voor Rwanda, met 950 meter.
Armenië
Aznavouryan
Charnour Varinag Aznavouryan, beter bekend als Charles Aznavour, is een Fransman van Armeense afkomst. Hij speelde in de film Ararat (2002), en werd later zelfs de Armeense ambassadeur in Zwitserland.
Roemenië
Meervoudvaluta
De Roemeense munteenheid heet de leu, meervoud lei. Da’s meteen, denken wij, een van de weinigen valuta die in meervoud anders is dan in enkelvoud. En nee, euro’s is niet gangbaar.
Hongkong
Hoogkong
Hongkong is met afstand de stad met de meeste wolkenkrabbers ter wereld. Op het moment van schrijven zijn 553 gebouwen hoger dan 150 meter. Ter vergelijking: in New York City zijn dat er 'slechts' 314. In de top 5 staan trouwens nóg twee steden in de Parelrivierdelta: Shenzhen (367) en Guangzhou (188). Dubai completeert de top 5.
VK: Noord-Ierland
Inst Ó Gram
De Legnabrocky Trail was aangelegd als promenade over het moeras, maar dit levert zo'n mooi beeld op dat er tegenwoordig duizenden Instafluencers langskomen om te fotograferen en de zorgen over duurzaamheid nóg groter zijn geworden.
Griekenland
Megali idea
Toen het Ottomaanse Rijk viel, speelden de Grieken met het megali idea: een rijk dat alle Grieken in het Middellandse Zeegebied verenigde, van Bulgarije tot Cyprus. Niet Athene, maar Constantinopel moest de hoofdstad worden. Zo sterk was de heimwee naar het Byzantijnse Rijk.
Equatoriaal-Guinea
Duisterste feitje van de site?
De voormalige president van Equatoriaal-Guinea, Francisco Macias Nguema, heeft in 1975 tijdens kerst 150 van zijn tegenstanders in een voetbalstadion laten executeren door soldaten verkleed als kerstman terwijl de versterkers het lied van Mary Hopkin "Those Were the Days" op repeat speelden.
Equatoriaal-Guinea
Eric the Eel
Op de Olympische Spelen van 2000 in Sydney mocht Eric Moussambani Malonga (bijnaam Eric the Eel) mocht namens Equatoriaal-Guinea de 100 meter vrije slag zwemmen. Hij had nog nooit in een 50 meterbad gezwommen. De twee andere zwemmers in de serie hadden blijkbaar nog minder ervaring. Die begonnen namelijk gewoon met zwemmen, toen het startschot nog niet eens in aantocht was. Er volgde diskwalificatie en Eric moest alleen zwemmen. Hij deed bijna 2 minuten over de 100 meter, maar won dus de serie. Zijn tijd was helaas te langzaam om door te gaan naar de volgende ronde.
Utrecht
Paus Nederlandus de Enigus
Adriaan Floriszoon Boeyens is de enige Nederlandse paus in de geschiedenis. En dat in een behoorlijk rumoerige tijd vol schisma's (protestantisme), corruptie (Vaticaan) en vriendjespolitiek (Di Medici, Erasmus en Karel V). Ze zouden een serie over hem moeten maken.
Sao Tomé en Principe
Tweehalfrondenpunt
Ilhéu das Rolas is een klein eiland ten zuiden van Sao Tomé en ligt precies op de evenaar. Daarom bouwden ze het monument "Marco do Equador", dat de exacte locatie van de evenaar markeert en bezoekers de kans biedt om op beide halfronden tegelijk te staan. Klein beetje een tourist trap, soort Drielandenpunt gone tropical.
Caïro
Caïro derby
Voetbalclubs Al-Ahly (uit Caïro zelf) en Zamalek (uit voorstad Gizeh) staan op eenzame hoogte in Egypte én in Afrika. De derby is dus de wedstrijd waar alles om gaat. En dus is het vaak een verhitte strijd. Vaak vliegen ze buitenlandse scheidsrechters in om te voorkomen dat binnenlandse scheidsrechters worden beticht van partijdigheid. In het seizoen 1971-1972 braken zulke hevige rellen uit dat de rest van de hele Egyptische competitie werd afgeblazen.
Italië
Opera Tifosi
Teatro alla Scala in Milaan, volgens kenners het beste operahuis ter wereld, herbergt de 'loggionisti', fervente operafans in de goedkope bovengalerij. Deze enthousiastelingen staan bekend om hun onverbiddelijke kritiek. Zo werd tenor Roberto Alagna in 2006 tijdens Aida zo heftig uitgejouwd dat zijn vervanger, Antonello Palombi, abrupt de scène op moest zonder kostuum.
Zuid-Holland
Wiegdijk
Na een grote overstroming in 1421 gingen de bewoners de dijk op om te kijken wat er te redden viel en zag men in de verte een wiegje aan komen drijven. Een kat hield het wiegje in evenwicht door heen en weer te springen zodat er geen water in het wiegje kon komen. Toen ze het opvisten bleek er nog een kindje in te liggen, die rustig en droog sliep. Toen noemden ze die dijk de Kinderdijk.
Zuid-Afrika
Bonte vlaggen in het zuiden
Zuid-Afrika was het enige land dat, emblemen uitgezonderd, een vlag had met zes kleuren. Totdat zich in 2011 een nieuw land vormde: Zuid-Soedan. Die hebben ook zes kleuren. Zuid-Korea, tijd voor een nieuwe vlag?
Armenië
Dubbele exclave
Azerbeidzjan heeft een exclave ten westen van Armenië: Nachitsjevan. Die exclave heeft op zijn beurt wéér een exclave, Karki, die in Armenië ligt. Daar wonen iets meer dan 100 mensen.
Tadzjikistan
Talco
Talco is de grootste aluminiumfabriek van Centraal Azië en wordt persoonlijk geleid door president Emomalii Rachmon zelf. De winst vloeit via een brievenbusfirma op de maagdeneilanden terug naar diezelfde president.
Mumbai
Een mengelmoesje
Kijk je een Bollywoodfilm en word je steeds totaal verrast omdat het genre continue wisselt? Dat komt omdat je kijkt naar een ‘masala film’, de aanduiding voor het constant mixen van stijlen. Bijna alle Bollywoodfilms bedienen zich van deze tactiek.
Micronesië
Nan Madol
De verlaten stad Nan Madol op het eiland Pohnpei wordt ook wel het Venetië van Oceanië genoemd. Het was de hoofdstad van een oud Micronesisch rijk en werd gebouwd op 98 kunstmatige eilandjes. Op het eiland zijn torens gebouwd van op elkaar gestapelde basaltblokken, waarvan het tot op de dag van vandaag een raadsel is hoe die er zijn gekomen.
Italië
Geen poen voor Pantani
Marco Pantani stond fier aan kop in de Giro ’99. Opeens werd hij uit het klassement gezet. Doping. Totdat jaren later duidelijk werd dat de maffia zijn bloedstaaltjes had laten vervalsen, omdat ze veel geld zouden verliezen bij winst van Pantani.
Ierland
Shannon Airport
Het vliegveld van Shannon is verhoudingsgewijs enorm, omdat het de laatste stop was voor een transatlantische vlucht. Vliegtuigen konden bijvoorbeeld nog niet rechtstreeks van Londen naar New York vliegen, dus een tussenstop was nodig. Op Shannon Airport werd ook de eerste duty free shop geopend.
Sri Lanka
M.I.A.
Mathangi Arulpragasam is de dochter van een Tamilactivist en verhuisde als kind naar Londen. Daar werd ze een bekende zangeres onder haar artiestennaam M.I.A. Haar nummers zijn doordrenkt van activisme en ook buiten het podium manifesteert ze zich als iemand die opkomt voor de zwakkeren in de samenleving.
Utrecht
Di(c)k Bruna
Dick Bruna heette eigenlijk Henk. Maar omdat hij als kind wat gezet was, is iedereen hem Dick gaan noemen.
Madagaskar
Eindje varen
De oorspronkelijke bewoners van Madagascar kwamen varend vanuit het Austronesië gebied - in de buurt van Australië. Ga daar maar eens over nadenken. Dat is alsof Columbus, toen hij Cuba bereikte, ontdekte dat er blauwogige, blondharige Scandinaviërs wonen die Zweeds spreken, terwijl Noord-Amerika werd bewoond door inheemse Amerikanen die Indiaanse talen spraken.
New York City
Treinenstad
De Verenigde Staten zijn niet echt een treinenland, maar New York City vormt een uitzondering. 2 op de 3 treinreizen in de Verenigde Staten wordt gemaakt in New York. En dan tellen we de metro niet als trein. Grand Central Station op Manhattan heeft 44 perrons en 67 sporen: meer dan welk ander treinstation ter wereld.
Laos
CIA in Laos
In de schaduw van de Vietnamoorlog voerde de CIA geheime operaties uit in (of eigenlijk boven) Laos. Buiten het blikveld van het publiek werd het land op enorme schaal gebombardeerd. Dat maakt Laos het meest gebombardeerde land ter wereld. Er vielen meer bommen dan in Duitsland en Japan sámen. Blindgangers veroorzaken ook nu nog veel onschuldige slachtoffers.
Noorwegen
Transparantie
Het salaris van elke inwoner van Noorwegen is openbaar. Vroeger stond het genoteerd in boeken die men in openbare bibliotheken kon raadplegen. Met de internetrevolutie is alles online komen te staan. Met één muisklik kon je direct het salaris van al je facebookcontacten inzien. Inmiddels ligt de drempel iets hoger: je moet inloggen met een soort DigiD en je kunt zien welke mensen jouw salaris hebben opgevraagd.
Canada
Meer meer meer!
Canada is het land met de meeste meren (van meer dan 100.000m²): ze hebben er 879.800. Ter vergelijking, nummer twee Rusland telt er 201.200
Laos
Laotiaanse folk - mor lam
Mor lam is de benaming voor de Laotiaanse folk. Een verhalenverteller met muzikale ondersteuning. Dit mag je van ons op elke verjaardag aanzetten, zeker als onze Hugo in de buurt is: https://youtu.be/FxUSdo4Fg6o
Kameroen
Duits, Brits en Frans Kameroen
Kameroen was een Duitse kolonie, maar werd na de eerste wereldoorlog deels Brits en deels Frans. Pas in de jaren '60 werd Kameroen weer herenigd. Sindsdien voert het een zeer gecentraliseerd bestuur om de regionale verschillen op te heffen.
Guinee
Mijnbouwxiet
De grootste voorraden bauxiet, waaruit je aluminium maakt, vind je niet in Australië, de VS of China, maar in Guinee. Met recht een economische raison d’être: de helft van China’s aluminium wordt gemaakt met Guineaans bauxiet.
Estland
Peipsimeer
Op de grens tussen Estland en Rusland ligt het Peipsimeer: het grootste grensmeer van Europa. De marketing van Coca-Cola krijgt er maar geen vat op.
Hongkong
Kowloon Walled City
De Kowloon Walled City is het bekendste voorbeeld van overurbanisatie. Dit huizenblok was een overbevolkte stad met 50.000 mensen (en daarmee een van de dichtstbevolkte stukjes op aarde). Er heerste totale anarchie: geen enkel bouwvoorschrift werd gevolgd en in de donkere steegjes middenin het blok speelden alle schunnige praktijken zich af die je je bij zo'n plek voorstelt.
Slowakije
Pietje precies
In Stará Bystrica staat de nauwkeurigste astronomische klok ter wereld.
Belize
CARICOM
Belize is economisch sterk gericht op de Caraïben. Het is dan ook het enige Centraal-Amerikaanse land dat lid is van CARICOM, zeg maar de EU van de Caraïben.
Panama
Oost is west, west is oost, iedereen de weg kwijt
Panama is een van de weinige landen waar je een zonsopkomst in de Grote Oceaan kunt zien en een zonsondergang in de Atlantische Oceaan.
Guatemala
Ik kan er geen kaas van Maya
De Maya's hadden zo'n onmogelijke taal, dat wetenschappers meer dan 100 jaar bezig zijn geweest om het te ontcijferen. Nog steeds hebben ze niet alle teksten ontcijferd.
Tadzjikistan
Fruitparade
President Emomalii Rachmon is apetrots op de Tadzjiekse landbouwsector. Vaak organiseren presidenten een militaire parade om hun ambtsgenoten te imponeren, maar leidde zijn collega’s uit het GOS (waaronder Poetin en Loekasjenko) door een park waar allemaal fruit was uitgestald dat in Tadzjikistan wordt verbouwd. Enorme bergen van meloenen, appels, peren en citroenen: https://www.youtube.com/watch?v=8zGal7_VOm0
Liechtenstein
Omgekeerd oorlogsvoeren
De Duitse Bond voerde in de 19e eeuw oorlog tegen Pruisen. Liechtenstein was neutraal, maar leverde wel 80 soldaten. Ze overleefden de oorlog allemaal, raakten op de terugweg aan de praat met een Italiaan en namen hem mee terug naar Liechtenstein. Ze kwamen dus met 81 terug, en de Italiaan is er blijven wonen.
Duitsland
Doornroosje
Het kasteel van Doornroosje - en dus die van Disneyland Parijs - is gebaseerd op Schloss Neuschwanstein in Beieren.
Nepal
Keiharde botsing jonge!
Waarom de Himalaya zo hoog is? Puur door de uitzonderlijk hoge snelheid waarmee de Indische Plaat tegen de Euraziatische aan beukt.
Benin
Voodoo schepping
Benin geldt als een van de belangrijkste geboorteplaatsen van de voodoo (vodou/vodun). In het scheppingsverhaal reist de god Nana-Buluku rond in de bek van de mythische regenboogslang Aido-Hwedo, om de wereld te vormen.
Friesland
Magna Frisia
Vroeger zaten Noord-Holland en Friesland zo goed als aan elkaar vast en tijdens het grote Magna Frisia was het dan ook één groot 'rijk'. Vandaar dat we de kop van Noord-Holland nog steeds West-Friesland noemen.
Estland
Animistische renaissance
Estland werd in de Middeleeuwen succesvol gekerstend, maar is tegenwoordig een van de meest seculiere landen ter wereld. Er zijn tegenwoordig zelfs weer meer mensen die geloven dat bomen een ziel hebben, dan dat er in god geloven. Ze claimen wel nog samen met Letland de eerste kerstboom ter wereld te hebben opgericht. Een kerstboom met ziel dus.
Groningen
The Dutch Disease
Het Groningse gas maakte ons zo rijk, dat onze exportproducten niet meer concurrerend waren. De industrie stortte in en de werkloosheid steeg enorm. Het geld dat we binnenhaalden met het gas, moesten we daarom voor een groot deel gebruiken voor uitkeringen. The Economist heeft dit fenomeen The Dutch Disease gedoopt.
Maleisië
Nasi
Nasi is Maleis voor gekookte rijst en is dus een ingrediënt, geen gerecht. In Nederland bedoelen we met nasi eigenlijk nasi goreng: gekookte én gebakken rijst. Kijk dus niet raar op als je in Maleisië of Indonesië nasi besteld en vervolgens alleen een bord kale witte rijst krijgt. Het nationale gerecht in Maleisië is overigens niet nasi goreng maar nasi lemak: in kokosmelk gekookte rijst met sambal, ansjovis, pinda en ei, geserveerd op een bananenblad.
Vaticaanstad
Verdrag van Lateranen
Bij de Italiaanse eenwording in 1870 verloor het Vaticaan al zijn grondgebied. In 1929 sloot Benito Mussolini met de paus het vedrag van Lateranen, waarbij Vaticaanstad weer een (piepklein) stukje grond kreeg en de huidige grenzen werden vastgelegd.
Estland
Rare jongens, die Aesti
De Esten worden voor het eerst genoemd door de Romeinse historicus Tacitus (1e eeuw na Christus) in zijn boek Germania. Daar wordt het gehele volk dat toen in de Baltische Staten woonde de Aesti genoemd en het land Aestingia.
Algerije
Zwartvoeten
De Franse kolonisten in Algerije werden ‘pied-noirs’ genoemd: zwartvoeten. Die naam had twee betekenissen. Voor Algerijnen waren het zwartvoeten, want zwarte laarzen. Voor Europeanen waren het zwartvoeten, verwijzend naar de bijna zwarte voeten als gevolg van een leven in de zon.
Japan
Vergrijzing
Hiervan is Japan hét schoolvoorbeeld. De gemiddelde leeftijd ligt rond de 50 jaar. Alleen in Monaco ligt die nóg hoger. De bevolking krimpt en als het zo doorgaat, zijn er over 1000 jaar geen Japanners meer over.
Groningen
Volle bak Donar
Groningen heeft de grootste zaalsportclub van Nederland qua publiek. Gemiddeld trekken de Groningen Basketballegendes van Donar zo'n 3200 mensen per wedstrijd. In een zaaltje dus he.
Friesland
Prullenbak
Jiskefet, van het programma, betekent prullenbak in het Fries.
Liechtenstein
Invasie zonder navigasie
Het is drie keer gebeurd dat het Zwitserse leger per ongeluk Liechtenstein binnenviel. Ze waren aan het oefenen, raakten de weg kwijt en belandden per ongeluk in Liechtenstein.
Nepal
Late to the communist party
Pas ná de val van de muur werd Nepal communistisch. Tegenwoordig zijn ze heel links georiënteerd met vooral maoïstische en sociaaldemocratische partijen.
Japan
Last man standing
Japan is tegenwoordig het enige land dat nog een keizer heeft.
Liever alle feitjes op een rij? Klik dan hier.
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan 500 - we naderen Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan 500 - we naderen Vaticaanstad!
Luister op 👂
Je vindt onze podcast terug op onderstaande platformen
