#
121
Iran
Met special guest:
Er is een fundamentalistische sluier neergedaald over het oude Perzië. Het oude Perzië, waar talloze dichters en andere kunstenaars hun zwierige letters kalligrafeerden op alles wat nog onbeschreven was. In alle uithoeken van de bekende wereld stonden mensen in contact met Perzië. Soms door het zwaard, vaak door de pen.
Nu regeren er in Iran mannen met witte baarden over vrouwen met zwarte gewaden, en staat de artistieke vrijheid op een waakvlammetje. Het land speelt een leidende rol waarin je leidend zowel met korte als lange ij kunt spellen. Onheilspellende redevoeringen van de leiders, jammerende klaagzangen en felle protesten van het volk. Nee, Iran is geen land van samba en carnaval. Maar van die oude kunsten moet toch nog wel íets over zijn?
Paspoortje
Oppervlakte: 39 keer Nederland.
Ongeveer net zo groot als: Libië.
Aantal inwoners: 92 miljoen.
Hoofdstad: Teheran.
Andere steden: Isfahan, Mashhad, Karaj, Tabriz, Qom.
Valuta: Rial.
Religie: Sjiitische islam.
Taal: Perzisch (Farsi).
Meest voorkomende achternamen: Mohammadi, Hosseini, Ahmadi, Ali, Moradi.
Vlag: Horizontale banen groen, wit en rood. Op de overgang van de banen 22 keer in witte letters Allah Akbar. In het midden het nationale symbool: vier rode halve manen rond een rood zwaard.
No items found.
Kroegfeitjes 🍻
Zin in meer random kroegfeitjes? Check dan onze feitjesgenerator.
Sweet 2500
In 1979 wilde sjah Mohammed Reza Pahlavi een feestje vieren. Het werd het duurste feest in de geschiedenis. Hij liet ruïnestad Persepolis omtoveren tot feestlocatie, met boulevards en tuinen. Uit Spanje haalde hij 50.000 mussen, uit Frankrijk 100 vrachtvliegtuigen met wijnen en eten. De hele wereld mocht komen, behalve de Iraniërs.
Death to America
De Amerikaanse ambassade in Teheran, die in 1979 meer dan 400 dagen gegijzeld werd door revolutionairen, is nog steeds in gebruik. Als anti-Amerikaans museum.
Kwalificatiegoaltjes pikken
Ali Daei was de eerste voetballer ooit die kwam tot 100 interlandgoals, totdat hij werd ingehaald door Cristiano Ronaldo. Voordeel van veel kwalificatiewedstrijden tegen landen als Bhutan en Vietnam.
Persen met Perzen
Rond 480 v.Chr. viel maar liefst 44% van de wereldbevolking (zo’n 50-55 miljoen van de geschatte 112 miljoen mensen) onder het Perzische Rijk. Een record dat zelfs het Britse of Spaanse Rijk nooit heeft kunnen evenaren.
Reken je Perzisch rijk
Officieel gebruikt Iran de rial (IRR) als nationale valuta, maar in het dagelijks leven rekenen Iraniërs bijna altijd in toman. 1 toman = 10 rial. Dus als iets 100.000 rial kost, zeggen mensen simpelweg dat het 10.000 toman kost.
Alleen maar glazen plafonds
Hoewel meer dan 50% van de universitair afgestudeerden in Iran vrouwen zijn, ligt hun arbeidsparticipatie onder de 15% door strikte regels en beperkingen, waardoor hun talent vaak onbenut blijft.
Zo rijk en zo arm
Met de op één na grootste gasreserves ter wereld, meer olie dan Koeweit en de VAE samen, en een plek in de top vijf van mineralenreserves, zit Iran letterlijk bovenop een schatkist, maar geopolitiek en sancties houden de deksel stevig dicht.
Doe niet zo mall
Geen pretparken, kroegen of disco’s? Dan ga je in Iran naar de mall, en niet zomaar een. De Iran Mall is met bijna 2 miljoen vierkante meter de grootste ter wereld, ongeveer even groot als Monaco. Hier vind je alles: een traditionele bazaar, een Perzische tuin, een theater voor 2.000 man, een ijsbaan, zwembaden, een mega-bibliotheek en een bios met 12 IMAX-zalen. Oh, en een Guinness World Record? Jazeker: 6 dagen non-stop beton storten.
Perzisch sapje
Shiraz was ooit het hart van de Iraanse wijnproductie, met lofzangen van dichter Hafez en verhalen over de syrah-druif die vanuit hier naar Europa zou zijn gesmokkeld. Maar wat blijkt? Genetisch onderzoek wijst uit dat de druif uit twee Franse rassen komt. Toch noemen Australiërs hun wijn nog steeds Shiraz. Dus ja, het is Iraans… maar ook weer niet. Doe ermee wat je wil.
Hossein Sadjadi Qaemmaqami Farahani
In 1954 werd Hossein Sadjadi Qaemmaqami Farahani geboren. Hij in de roerige jaren ’70 actief voor een linkse politieke partij en joeg eerst de sjah, en later de ayatollahs tegen zich in het harnas. Twee van zijn vrienden en partijgenoten werden door de overheid geëxecuteerd. Hun namen? Kader en Abdolah. En dus schreef hij in 1980 onder dat pseudoniem zijn eerste verhalenbundel. De rest is geschiedenis.
Duivenmest
Iran staat vol met duiventorens: hoge gebouwen, met duizenden holletjes voor duiven, als een soort bijenkorf. Niet om ze te domesticeren als postduiven, maar om hun poep te verzamelen. Dat werd namelijk gebruikt als meststof voor de teelt van meloenen en komkommers.
Tåpitån
De Perzische tapijten bij Ikea zijn natuurlijk... helemaal echt! Sterker nog, het zijn tapijten die er al een heel leven op hebben zitten als vloerbedekking in een Iraans huis, voordat ze daar werden afgedankt, schoongemaakt en gerepareerd. Je vindt ze dus ook niet in hun webshop, want elk tapijt is uniek.
Knabbel en babbel
In 2007 hebben Iraanse agenten 14 eekhoorns aangehouden voor spionage. Wat was er aan de hand? De eekhoorns zouden kleine audiorecorders en radiootjes dragen die gebruikt werden om te spioneren voor westerse geheime diensten. Ze werden getrapt toen ze dicht in de buurt van een fabriek kwamen waar uranium werd verrijkt.
Kleurenspel
Het Urmiameer is tien keer zo klein als het ooit was, en daardoor heel zout. Daardoor is het de perfecte voedingsbodem voor een bepaald type alg, die ervoor zorgt dat het meer periodiek verkleurt van smaragdgroen naar helderrood en weer terug.
Heilige berg
De stratovulkaan de Damavand is voor Iraniërs net zo heilig als de Fuji voor Japanners en de Ararat voor Armeniërs. Met 5609 meter is het de hoogste berg van Iran en de hoogste vulkaan van Azië. Er zijn op het oostelijk halfrond maar twee vulkanen hoger: de Kilimanjaro en de Elbroes.
Trilplaat
Iran is het land met de meeste aardbevingen van boven de 5,5 op de schaal van Richter.
De vloer is lava
De Lutwoestijn wordt algemeen beschouwd als de warmste plek op aarde. De temperatuur van het aardoppervlak bereikte eens een temperatuur van ruim 70 graden Celsius.
Azeriran
Er wonen twee keer zoveel Azerbeidzjanen in Iran dan in Azerbeidzjan.
Wispelturig
Iran en haar voorlopers hebben 30 keer van hoofdstad gewisseld. Een wereldrecord.
No items found.
Tips 💡
The Rivalry that Split the Islamic World
Luistertip
Aflevering van de podcast Empire over de rivaliteit tussen Iran en Saoedi-Arabië.
Bekijken
The rise of ayatollah Khomeini
Luistertip
Aflevering van de podcast Empire over de revolutie in Iran.
Bekijken
Stiekem kan hier alles
Leestip
Een boek van Eefje Blankevoort, voornamelijk over het leven tussen de regels door.
Bekijken
Hitchhiking Everest
Leestip
Een boek van Rik Marchie, als ode aan de hoogste berg ter wereld. Niet de beklimming, maar het liften ernaartoe.
Bekijken
Tapijt
Kijktip
We hadden verwacht dat de Keuringsdienst van waarde in deze aflevering gehakt zou maken van de authenticiteit van de Perzische tapijten die in onze interieurzaken liggen. Maar niets is minder waar.
Bekijken
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Bekijk ook eens 👀
Ga direct door naar één van onze overige afleveringen
