Feitje genereren..
FEIT:
Griekenland
Aardbevingdiplomatie
In augustus 1999 vond in Turkije bij Izmit een verwoestende aardbeving plaats. De Grieken haalden alles uit de kast om de Turken te helpen. Drie weken later was er een zware aardbeving bij Athene, en schoten de Turken te hulp. Deze gebeurtenissen hebben het ijs tussen de landen plots gebroken, na eeuwen van animositeit, en leidden tot een revolutie in de onderlinge betrekkingen. Wetenschappers noemen dit fenomeen 'earthquake diplomacy'.
Nicaragua
Dennis bier
Dennis Martínez speelde als rechtshandige pitcher voor de Montreal Expos, toen hij in 1991 een perfect game wierp in een uitwedstrijd tegen de Los Angeles Dodgers. Dat is een wedstrijd waarin je als pitcher geen enkele slagman van de tegenpartij het thuishonk laat bereiken. Hij was de 13e speler ooit die dit lukte in de MLB, en de eerste niet-Amerikaan.
Roemenië
Soep en soep
Roemenen zijn dol op soep. Zo dol dat ze er twee woorden voor hebben: supă en ciorbă. Supă is zoeter en minder rijk gevuld dan het zuurdere zusje ciorbă.
Tuvalu
TuValu
Voor hun maatstaven werd Tuvalu schathemeltjerijk door hun internetextensie .tv. Ze hebben er meer dan 100 miljoen dollar mee verdiend, en hebben met dat geld hun lidmaatschap bij de VN betaald. En elektriciteit aangelegd.
Kaapverdië
010 represent
De meeste Kaapverdianen wonen niet in Kaapverdië, maar in de diaspora. Vooral veel in Portugal en in de Verenigde Staten. Na Portugal is Nederland het Europese land met de grootste Kaapverdiaanse gemeenschap, die zich vrijwel geheel concentreert in de Rotterdamse wijk Delfshaven. Daaronder ook Nataniël Gomes, de uitvinder van de kapsalon.
Vanuatu
Million dollar point
Na WOII bleven de Amerikanen op Vanuatu achter met een heleboel (militair) materieel. Ze dachten dat de Fransen en Britten, de kolonisatoren, het wel voor een prikkie over wilden nemen. De Fransen en Britten weigerden, waarop de Amerikanen de hele voorraad maar in zee dumpten. Super.
Burkina Faso
Pannenkoekenrotsen
De Domes de Fabedougou staan beter bekend als de Pannenkoekenrotsen. Het zijn ronde zandsteenpilaren, waarbij je heel duidelijk de laagjes sediment ziet. Ze zien er dus uit als stapels pannenkoeken.
Panama
Plastic bottle village
In de toeristische archipel Bocas del Torro staan een paar wel heel bijzondere gebouwen. De Canadees Robert Bezeau heeft in zijn leven miljoenen petflessen uit de oceaan gevist en bouwt daarmee nu plastic bottle village, om bewustzijn over afval te vergroten.
Italië
Profeet Leonardo
Homo Universalis Leonardo da Vinci was zijn tijd ver vooruit. Even he: de beste man leefde in de 15e eeuw en experimenteerde met ontwerpen voor helikopters, vliegtuigen en parachutes. In 2000 bouwde iemand zijn parachute na, precies volgens de beschrijving, met hout en canvas. Hij testte hem op grote hoogte, met een moderne parachute als backup. Het ontwerp van Da Vinci functioneerde perfect.
Mongolië
Sjamanka
De vrouwelijke vorm van 'sjamaan' is 'sjamanka'. Fraai!
Europa
Bandenmerk maakt restaurantgids
Gekke crossover hè? Het Michelinmannetje heet Bibendum. Van het Latijnse 'nunc est bibendum' - 'nu moet er gedronken worden'.
Cyprus
Aes cyprium
Op Cyprus groeien veel cypressen. Zijn die twee misschien naar elkaar vernoemd? Nee, helaas. Wat wél naar Cyprus is vernoemd, is koper. Het is afgeleid van het Latijnse aes cyprium: erts van Cyprus.
Albanië
Langharig tuig
De lange haren en baarden van de spelers van Ajax in 1970, leidden tot protest in Albanië. Toen Ajax een wedstrijd moest spelen in Tirana, eiste de Albanese regering dat de haren van de spelers zouden worden gekortwiekt tot maximaal 3 centimeter. De UEFA veegde het protest van tafel en Cruijff en co mochten hun lokken behouden.
Ierland
Engels Ierland
In 1155 droeg paus Adrianus IV, de enige Engelse paus ooit, het oppergezag in Ierland over aan de koning van Engeland. Toen deze een paar eeuwen later protestant werd, zat het katholieke Ierland met een protestantse Engelse koning opgescheept.
Equatoriaal-Guinea
Duisterste feitje van de site?
De voormalige president van Equatoriaal-Guinea, Francisco Macias Nguema, heeft in 1975 tijdens kerst 150 van zijn tegenstanders in een voetbalstadion laten executeren door soldaten verkleed als kerstman terwijl de versterkers het lied van Mary Hopkin "Those Were the Days" op repeat speelden.
Mali
Gulle koning
Kouta Moussa werd in 1312 koning van Mali. Het was een nogal vrijgevige man: toen hij op bedevaart ging naar Mekka deelde hij onderweg zoveel goud uit, dat de wereldwijde goudkoers daalde.
Maleisië
Islamitisch bankieren
Kuala Lumpur is het grootste centrum voor Islamitisch bankieren. Islamitische banken volgen de Koran en de Sharia. Dat betekent dat woekerrente, short selling en handel in financiële risico's zijn verboden, omdat dit gezien wordt als een vorm van gokken.
Verenigde Arabische Emiraten
Louvre Abu Dhabi
Het Louvre heeft een dependance in Abu Dhabi. Het is het grootste museum in de Arabische wereld en heeft een enorm koepeldak met kleine openingen waar zonnestralen doorheen kunnen schijnen. Binnen lijkt het hierdoor alsof je in een oase onder een dadelboom zit die het zonlicht filtert met zijn bladeren.
Chili
Tsar bomba x 640
In 1960 vond in Chili de zwaarste aardbeving plaats die ooit is gemeten: 9,6 op de schaal van Richter. De energie die vrijkwam staat gelijk aan 32 gigaton TNT: 640 keer zoveel als de Tsar bomba, de zwaarste waterstofbom ooit getest. Er ontstond een tsunami van 25 meter hoog die zelfs in Hawaii, Japan en de Filipijnen slachtoffers maakte. In Chili vielen 'slechts' 3000 doden, omdat de aardbeving plaatsvond tijdens de zondagmis en kerken een stuk steviger zijn gebouwd dan de meeste huizen.
Drenthe
Talenhobbel
De band Mooi Wark is de beste versie van ‘boerenrock’ in Drents dialect. De keuze om in dialect te zingen was snel gemaakt. Frontman Bert Koops zegt zelf: “ik kan geen Engels en mijn Nederlands is te slecht”.
Moskou
Kremlin
Bij de naam kremlin denken we al snel aan het Kremlin van Moskou, waar de Russische regering zetelt. Veel oude Russische steden hebben echter kremlins. Een kremlin betekent namelijk gewoon 'versterkte stadskern'. Een vestingstad dus.
New York City
Zakencentrum
New York City is hét zakencentrum van de wereld. Het heeft met Midtown Manhattan het grootste central business district (CBD) ter wereld. Lower Manhattan is ook een CBD van formaat en huisvest de twee grootste effectenbeurzen van de wereld (de New York Stock Exchange en de NASDAQ).
Londen
City of London
De vroege Engelse koningen maakten van Londen hun hoofdstad, maar over het oude centrum hadden ze niet zoveel te zeggen. De steenrijke kooplieden dwongen in de City of London een grote mate van zelfbestuur af, en de koning mocht hier niet eens komen zonder hun toestemming. Ook nu nog wordt de vorst geacht om bij binnenkomst het zwaard van de stad te kussen als erkenning van diens speciale rechten.
Armenië
Aznavouryan
Charnour Varinag Aznavouryan, beter bekend als Charles Aznavour, is een Fransman van Armeense afkomst. Hij speelde in de film Ararat (2002), en werd later zelfs de Armeense ambassadeur in Zwitserland.
Canada
IJspaleis
Canada haalde ooit een gouden medaille met IJshockey op de Olympische Zomerspelen. In 1920 was IJshockey al wel olympisch, maar de eerste Winterspelen vonden pas 4 jaar later plaats. En dus bouwde men in Antwerpen het IJspaleis, een van de oudste kunstijsbanen ter wereld die daarna nog bijna 100 jaar is blijven staan.
Servië
Stiekem naar Servië?
Reis dan via Kosovo. De grens tussen Servië en Kosovo wordt door Servië niet bewaakt, want die zien het niet als grens.
Noord-Holland
Zij kunnen er wel chocola van maken
Cacao is een van de schaarse gebieden waarop de haven in Amsterdam groter is dan concurrent Rotterdam. Jaarlijks komen er in de Amsterdamse haven 600.000 ton aan cacaobonen aan. In 2018 importeerde Nederland in totaal 1,1 miljard kilogram cacaobonen. Verreweg het meeste van de wereld.
Seychellen
Peter Peper
De Seychellen moesten van de Franse kolonisten hun eigen specerijen gaan verbouwen. Daarvoor werd een plantkundige aangenomen: Pierre Poivre. Peter Peper.
Jamaica
One Love
Jamaica won 88 Olympische medailles. Wielrenner David Weller is de enige medaillewinnaar buiten de atletiek. Shoutout naar hem.
Rusland
Buitenaards groot
Rusland is groter dan dwergplaneet Pluto.
Oeganda
Een hoop ganda's
De soort Randstad van Oeganda is het oude koninkrijk Boeganda. Mensen heten Baganda en de bevolking spreekt Luganda. Komt de landsnaam toch weer niet helemaal uit de lucht vallen.
Verenigde Arabische Emiraten
Big spendin
Dubai is met afstand de stad waar toeristen gemiddeld het meest uitgeven. Gemiddeld $553 per dag.
New York City
De Amerikaanse Soldaat van Oranje
The Phantom of the Opera draait al sinds 26 januari 1988 op Broadway en heeft al 12.830 optredens achter de rug.
Laos
Laotiaanse folk - mor lam
Mor lam is de benaming voor de Laotiaanse folk. Een verhalenverteller met muzikale ondersteuning. Dit mag je van ons op elke verjaardag aanzetten, zeker als onze Hugo in de buurt is: https://youtu.be/FxUSdo4Fg6o
Rusland
Militarny Disneylandskaya
Zo’n 50 kilometer ten westen van Moskou ligt Patriot Park: een soort militair pretpark voor schoolklassen. Hoogtepunt? Kinderen kunnen een miniatuurversie van de Reichstag bestormen, compleet met nagespeelde veldslagen. Het park ligt vol historische symboliek: het staat op de plek waar de Duitsers in 1941 werden gestopt, en de naastgelegen kathedraal werd ingewijd op de exacte datum dat nazi-Duitsland de Sovjet-Unie binnenviel. Alsof dat nog niet genoeg is, is de vloer van de kerk gemaakt van omgesmolten wapens van de Wehrmacht.
Turkmenistan
Zout, zouter, roze
De Garabokazkölbaai langs de Turkmeense Kaspische Zeekust is een van de zoutste wateren ter wereld. Het zoutgehalte bedraagt 35%: zouter dan de Dode Zee. Het enige dat kan overleven in het zoute water is roodwier en het pekelkreeftje dat dat roodwier eet. Die pekelkreeftjes worden dan weer opgegeten door de flamingo’s die er leven. En de kleurstof uit het roodwier dat via het pekelkreeftje in de buik van de flamingo belandt, zorgt ervoor dat flamingo’s roze zijn.
Malta
Pastizz
Pastizz is de lokale snack: een pasteitje van filodeeg. Het woord pastizz wordt ook gebruikt voor het vrouwelijk geslachtsorgaan, dus dan weet je ook meteen hoe het er ongeveer uitziet.
Haïti
Blijven betalen
Als 'straf' voor de onafhankelijkheid, heeft Frankrijk Haïti een boete opgedrongen die zo hoog was, dat ze er 122 jaar over hebben gedaan om af te betalen. De laatste betaling vond plaats in 1947.
Bangladesh
Vrouwelijke premiers
Sinds 1991 heeft Bangladesh op 3 mannelijke jaren na altijd vrouwelijke premiers gehad.
Roemenië
Het Parijs van alles
Eet een baguette, heb cafés en bezit het liefst een slingerende rivier. Voilà, je bent het Parijs van het Oosten. Boekarest claimt die titel, samen met minstens 15 andere steden. Onder meer Beirut, Shanghai, Warschau en Lahore doen een gooi naar de titel.
Bhutan
De lange arm van Zidane
Tot 1999 was TV verboden in Bhutan, maar omdat iedereen massaal het WK 1998 ging kijken, hebben ze het daarna toch maar toegestaan.
Chili
Dónde están los árboles?
Toen de Europeanen op Paaseiland aankwamen, stond er geen boom meer overeind. Wetenschappers discussiëren al eeuwenlang over het lot van de bomen en de invloed van de lokale bevolking. Aanvankelijk werd aangenomen dat de bevolking alle bomen had gekapt om de bekende beelden te transporteren. Tegenwoordig is het aannemelijker dat de Polynesische rat verantwoordelijk was voor de grootschalige ontbossing.
Italië
Familiefinale
In 1952 pakte de schermer Eduardo Mangiarotti goud in de Olympische finale. Zijn opponent was zijn eigen broer.
Tonga
Het komt hun de neusfl-uit
Radio Tonga begint de uitzending elke dag met een opname van Veʻehala, een virtuoos op de neusfluit.
Gelderland
Biddeveld
Van de vijf grootste kerken in Nederland staan er twee in Barneveld, een plaats met amper 35.000 inwoners.
Ivoorkust
Stuwminder
Het Kossoumeer is het grootste stuwmeer van Ivoorkust, maar door klimaatverandering is het nooit gelukt om het stuwmeer helemaal te vullen. Het watervolume bleef hangen op ongeveer 50% van de maximale capaciteit. Er waren 75.000 mensen verplaatst om ruimte te maken voor het meer, maar veel daarvan konden na een aantal jaren weer terugkeren naar hun oude leefgebied, dat uiteindelijk helemaal nooit was overstroomd.
Mauritius
Bijzondere dodo in de bijt
Mauritius is het enige Afrikaanse land met Hindoeïsme als dominante religie.
Liechtenstein
Landlease
In 2011 kon je heel Liechtenstein een nachtje huren op Airbnb. Het kostte je 70.000 dollar en daarvoor kreeg je de symbolische sleutel van het land, natuurlijk een wijnproeverij bij de vorst en een hotel waar je met 150 man kon slapen.
New York City
Correlatie is geen causatie
Als je kijkt naar de ondergrond van Manhattan, dan valt op dat Lower en Midtown Manhattan zijn gebouwd op vast gesteente en de rest van Manhattan op zachter sediment. De wolkenkrabbers concentreren zich op de plekken met vast gesteente. Wij geografen hadden heel erg gehoopt dat er een causaal verband is tussen de hardheid van de ondergrond en de maximale bouwhoogte, maar helaas: het verband berust op toeval en is een hardnekkige mythe op hop-on-hop-off-bussen.
Armenië
Ararat
De berg Ararat is onlosmakelijk verbonden met de Armeense identiteit. Volgens de bijbel strandde hier de ark van Noach na de zondvloed. De berg wordt afgebeeld op het muntgeld en is naamgever van ongeveer alles. Het is ook geen kinderachtig bergje: met 5.137 meter is het de hoogste berg van Turkije. Wait, what? Ja, de berg ligt tegenwoordig op Turks grondgebied. Vanuit Yerevan heb je er wel een prachtig uitzicht op.
Mexico
No era penal
Mexico is een groot voetballand. Toch? Nou, de mannen wonnen slechts één keer een wedstrijd in de knock-outfase van het WK: in 1986, in eigen huis. Tussen 1994 en 2018 sneuvelden ze 7 keer achter elkaar in de achtste finale. De editie van 2014 etterde nog lang na.
Filipijnen
Extremistisch
De Filipijnen zijn een extreem katholiek land, maar op Mindanao zitten een paar hele fanatieke islamitische afscheidingsbewegingen. Bin Laden heeft over een van die afscheidingsbewegingen zelfs gezegd dat ze té extreem zijn, dus dan weet je het wel.
Slovenië
Tito
Josip 'Tito' Broz overleed in 1980 in Ljubljana. Joegoslavië was, ten tijde van de Koude Oorlog, niet gelieerd aan een der machtsblokken. Tito's begrafenis kon dus door alle wereldleiders bezocht worden, en daarmee werd het de grootste staatsbegrafenis in de geschiedenis.
Malta
Freestyle rap 2.0
Een traditionele Maltese muziekvorm is Spirtu Pront. Zangers improviseren om de beurt een gezongen betoog over een maatschappelijk onderwerp en gaan als het ware met elkaar in debat. Kleine waarschuwing voordat je gaat luisteren: het gaat er dus niet echt om wie het best kan zingen.
Utrecht
Annemiek uit Vleuten
Annemiek van Vleuten komt uit... Vleuten. Alleen daarom al een vermelding waard, maar zeker niet alleen daarom. Begon pas op haar 24e met fietsen en was al 28 toen ze haar eerste profkoersen won. En winnen bleef ze. Ontpopte zich tot een absolute alleskunner en is op haar 40e nog altijd de koningin van het peloton. Van Vleuten is als een hele goede fles wijn.
Nepal
Mad honey
In Nepal wonen de grootste bijen ter wereld. Hun korf kan tot 60 kilo aan honing bevatten. Honing die overigens een beetje psycho-actieve effecten heeft: je gaat er goed van spacen als je er veel van eet.
Cuba
Latijns Las Vegas
Vóór de communistische revolutie was Cuba een populaire vakantiebestemming voor losbandige Amerikanen. Je kon er gokken, hoerenlopen en drinken, dus zeker tijdens de drooglegging in de Verenigde Staten was Havana een soort Latijns Las Vegas.
Chili
Tandje erbij, jongens
Chili heeft op het moment van schrijven (2023) slechts 2 gouden medailles gehaald op de Olympische Spelen. In het klassement staan ze lager dan Kosovo, Zimbabwe en Mongolië. Die moeten dus even beter hun best doen.
Duitsland
Reinheitsgebot
Het Reinheitsgebot legde in het jaar 1500 vast hoe bier moest worden gebrouwen en is de oudste warenwet ter wereld die nog altijd bestaat. Het was echter niet bedoeld om de kwaliteit van het bier te waarborgen, maar om hongersnood te voorkomen. Door gebruik van tarwe en rogge in bier te verbieden, bleven deze granen over voor de productie van brood. In Beieren is het gebruik van tarwe wel toegestaan voor Weizenbier. Weizen betekent tarwe en wordt vaak ten onrechte vertaald als wit.
Noorwegen
Dalende zeespiegel
Grote delen van Noorwegen kennen een dalende zeespiegel in plaats van een dalende. De gigantische gletsjers uit de ijstijd hebben de aardkorst flink ingedrukt. Die aardkorst is sinds het smelten van die gletsjers nog steeds aan het terugveren, en stijgt dus nog elk jaar. In dit geval sneller dan dat de zeespiegel stijgt.
Cuba
Kennedy
John F. Kennedy had het aan de stok met Fidel Castro, en liet de import van alle Cubaanse goederen verbieden. Een paar minuten daarvoor bestelde hij voor zichzelf nog wel even 1000 Cubaanse sigaren, de liefhebber.
Bhutan
Go with the flow
Thimphu heeft als enige hoofdstad in de wereld geen enkel verkeerslicht. Ze hebben er ooit één neergezet, maar die werd door iedereen genegeerd en daarom na 24 uur vervangen door een politieagent. Maar denk niet dat het er een verkeerschaos is: in het Dzongka is er geen woord voor file.
Dominica
David de Goliath
Tijdens orkaan David in 1979 waaide een baobab op een (godzijdank) lege schoolbus. De omgevallen boom groeide daarna gewoon door. De geplette schoolbus ligt er nog altijd onder. Het leverde de boom deze passende bijnaam op.
Nepal
Grote broek
Rond 1800 was Nepal nét verenigd en bliezen ze meteen tamelijk hoog van de toren. Ze probeerden achtereenvolgens gebied te veroveren op China en op India. Dat mislukte, en uiteindelijk mochten ze van geluk spreken dat de Britten ze gedoogden als bufferstaat en niet koloniseerden.
Saint Kitts & Nevis
Brimstone hill fortress
Saint Kitts wordt door de strategische ligging ook wel het Gibraltar van de Caraïben genoemd. Niet verwonderlijk dat het grootste fort van het Caraïbisch gebied hier ligt: Brimstone hill fortress. Het heeft daarmee een plekje verdiend op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Tunesië
Hannibals olifanten
De Carthaagse bevelhebber Hannibal jaagde in de oudheid de Romeinen de stuipen op het lijf. Hij stak met zijn leger met krijgsolifanten de Alpen over en wist op een haar na Rome te veroveren.
Vanuatu
Methusalem der vulkaanuitbarstingen
De Yasur, een vulkaan op eiland Tanna, barst al onafgebroken uit sinds Captain Cook ‘m in 1774 brandend aantrof. Het is de enige vulkaan waarvan men niet weet hoelang hij al aan het uitbarsten is.
Limburg
Limburg maakt ons minder saai
Zonder Limburg zou ons hoogste punt in Gelderland liggen, 110 meter boven zeeniveau. Van alle Europese landen zouden we dan alleen Vaticaanstad verslaan, en eindigen onder saaie landen als Letland en Denemarken. Thanks, Limburg!
Oostenrijk
Austrialia?
De Engelse naam van Oostenrijk, ‘Austria’ is afkomstig van een verlatijning van het oud-Germaanse ‘Ostarrichi’. De naam Australia daarentegen komt rechtstreeks van het Latijnse ‘auster/australis’, wat zuidelijk betekent. Ze hebben dus niets met elkaar te maken, maar worden wel dagelijks met elkaar verward.
Zuid-Holland
ADO's vriendengroep
Voetbalclubs hebben niet alleen vijanden, maar ook vrienden. ADO Den Haag heeft zelfs een hele vriendenclub. Legia Warschau, Club Brugge en, jawel, Juventus steunen elkaar door weer en wind.
Jamaica
One Cup of Coffee
De Jamaicaanse Blue Mountain Coffee is een van de duurste koffiesoorten ter wereld. 80% wordt geëxporteerd naar Japan. De rest komt onder andere terecht in de Jamaicaanse likeur Tia Maria, samen met lokale rum.
Jordanië
Overal zeven heuvels
Amman is een van de vele steden die vindt dat het op zeven heuvels is gebouwd. Andere voorbeelden zijn Rome, Athene, Jeruzalem, San Francisco, Mumbai, en Nijmegen. En natuurlijk Zevenbergen.
Puerto Rico
Elke Puerto Ricaan heeft een snor
Geen gebied in de wereld is zo lang gekoloniseerd geweest door Spanje als Puerto Rico. Maar liefst 390 jaar. Het is ook de enige Spaanse kolonie in de Amerika’s die geen onafhankelijkheid heeft verworven.
Armenië
Kruispunt van politieke belangen
De Amerikaanse ambassade in Yerevan is de op een na grootste die ze hebben, na Baghdad.
Hongkong
Hoogstkong
Als je alle hoogtes van alle wolkenkrabbers bij elkaar optelt, kom je uit op een verbazingwekkende totale hoogte van zo'n 333,8 kilometer. Hiermee heeft Hong Kong de hoogste stedelijke agglomeratie ter wereld.
Chili
11
In Chili is Once is een soort extra minimaaltijd die je ergens tussen 5 en 9 's avonds neemt. Maar, once betekent 11 in het Spaans. Dat komt van de mijnwerkers van vroeger. Die wilden soms een beetje alcoholisch brandwater tussendoor, oftewel aguardiente. Dat hielden ze uiteraard verborgen van de jefe, dus hun code was 'once'. Dat staat voor de elf letters in a-g-u-a-r-d-i-e-n-t-e.
Griekenland
Vis op je auto
In de beginjaren van het Romeinse Rijk mocht je niet geloven in Jezus. Daardoor spraken de oud-grieken over ichtus, de letters van dat woord zijn namelijk ἰ – Ièsous, χ – Christos, θ – Theou, ύ – Huius, ς – Soter, wat vertaald betekent: Jezus, Christus, God de Zoon, Redder. Dat woord betekent vis. En de vis zie je nu nog steeds op auto's als teken dat de bestuurder christelijk is. Komt hier vandaan.
Slowakije
Specialisatiesporten
Slowakije presteert niet onverdienstelijk op de Olympische Spelen, maar leunt wel zwaar op twee takken van sport. Op de Zomerspelen haalden ze 20 van de 32 medailles met kanovaren; op de Winterspelen haalden ze 7 van de 10 medailles met biatlon.
Kirgizië
Bride kidnapping
Een tamelijk wijdverspreid gebruik in Kirgizië is het kidnappen van je toekomstige bruid. Dat is soms een gezamenlijk plan van een verliefd stel, om de vrouw te onttrekken aan haar ouderlijk gezag. Helaas is er in veel andere gevallen sprake van dwang en verkrachting van minderjarige meisjes door de man.
Indonesië
Confrontasi
Tijdens de Japanse bezetting in de Tweede Wereldoorlog werden veel Nederlanders en Indonesiërs als slaaf tewerkgesteld. De Japanners gebruikten helleschepen voor transport, vernoemd naar de helse omstandigheden aan boord. In 1944 werd zo'n schip getorpedeerd door een onderzeeboot, en verdronken 5600 opvarenden. Vier keer zoveel doden als op de Titanic, op een schip dat maar half zo lang was.
Cuba
Toeristenpeso
Tot 2021 had Cuba twee verschillende munteenheden: één voor de lokale bevolking en één voor toeristen.
Maleisië
Nederlands Malakka
De stad Malakka is lange tijd een Nederlandse kolonie geweest, zelfs toen de rest van het gelijknamige schiereiland al onder Britse invloed stond. Op Sumatra was het tegenovergestelde aan de hand: dat was grotendeels Nederlands, op een kleine Britse kolonie na. In 1824 werden de gebieden uitgeruild en werd Malakka Brits en heel Sumatra Nederlands.
Japan
Het verhaal van Genji
Dit boek uit de 11e eeuw wordt beschouwd als de oudste roman ter wereld. Ben je al die verschillende namen uit Russische romans zat? Probeer dan deze, want volgens de toen geldende Japanse literaire tradities kregen personages vrijwel nooit een naam. Heeft ook wel weer nadelen voor de lezer...
Kirgizië
Hot tub
Isyk-Köl ligt op 1.600 meter boven zeeniveau, is 170 kilometer lang en 60 kilometer breed. Na het Titicacameer is het het grootste bergmeer ter wereld. Bijzonder: het water bevriest nooit. Dat komt omdat het water een klein beetje zout is, het meer heel diep is en er warmwaterbronnen in het meer liggen. Isyk-Köl betekent ook: warm meer.
Senegal
Olympische jeugdspelen
In 2026 worden in Dakar de Olympische jeugdspelen georganiseerd. Dat wordt het eerste olympische evenement ooit op het Afrikaanse continent.
Burkina Faso
Gouden tijden, slechte tijden
80% van de Burkinese export is goud, dus veel van hun economie is afhankelijk van de mondiale goudprijs. Wel chiller dit dan dat je economie voor 80% uit Bitcoin bestaat.
Papoea-Nieuw-Guinea
Monsieur Cannibale
Papoea's zijn kannibalen, toch? Nou... Er is spaarzaam bewijs dat kannibalisme op hele kleine schaal voorkwam bij een beperkt aantal groepen op Nieuw-Guinea. Maar de mythe is veel groter dan de werkelijkheid. Dat komt vooral door hoe de koloniale machten de verhalen over kannibalisme gebruikten om inheemse volkeren als minderwaardig te bestempelen. Hiermee verdedigden ze hun eigen barbaarse praktijken jegens deze volkeren.
Moskou
Twee paspoorten
Russen hebben twee paspoorten: een internationaal paspoort en een binnenlands paspoort. Die laatste heb je nodig om te reizen door Rusland en houdt ook bij waar je staat ingeschreven. Op deze manier kunnen de autoriteiten controleren of je niet illegaal in Moskou bent komen wonen. Die illegale bewoning is een groot probleem voor de uitpuilende stad.
Guinee
Originaliteitsprijs
De bedenkers van de Nederlandstalige vogel- en ook plantensoorten verdienen in onze ogen een lintje. Had je ooit gedacht dat okra een doosvrucht was uit de kaasjeskruidfamilie?
Tibet
Hoog-snelheidstrein
Het spoorlijntje naar Lhasa is de hoogstgelegen spoorlijn ter wereld met meer dan 960 km op een hoogte van meer dan 4.000 meter. Op de lijn ligt ook het hoogste punt op een spoorlijn ter wereld (5.072 m.), het hoogstgelegen treinstation ter wereld (5.068 m.), en de hoogste spoortunnel ter wereld, op bijna 5.000 meter boven zeeniveau.
Nicaragua
Zwarte heuvel
De Cerro Negro ontstond in 1850 en is daarmee de jongste vulkaan van Centraal-Amerika. Het magma in deze vulkaan is tamelijk basaltisch, en daardoor donker van kleur. De flanken van de vulkaan kleuren dus zwart, vandaar de naam, en lenen zich uitstekend om vanaf te sandboarden.
Cyprus
Levend fossiel
Op twee soorten spitsmuizen na, is de Cypriotische muis het enige endemische zoogdier dat nog voorkomt op de eilanden van de Middellandse Zee. Het is wél het enige nog levende endemische knaagdier op die eilanden en daarmee een levend fossiel, want die spitsmuizen zijn blijkbaar geen knaagdieren maar insecteneters.
Chili
Speltip #1
De recentste politieke crisis in Chili, compleet met grote onlusten op straat, kwam door het plan om metrokaartjes 0,30 euro duurder te maken. Daarmee is Chili niet uniek. Tipje van De Grote Podcastlas: regeringsleiders, verhoog nooit uw OV-prijzen als het even tegenzit.
Letland
Europa's breedste waterval
De breedste waterval van Europa ligt in Letland, maar liefst 270 meter breed. Pak je spullen, waar wacht je nog op?! Oh wacht, hij is maar 2 meter hoog.
Slowakije
Activistische president
In 2019 werd Zuzana Čaputová de jongste en eerste vrouwelijke president van Slowakije. Ze is van huis uit advocaat en milieuactivist en dat zie je terug in haar beleid. Ze heeft fossiele subsidies gestopt en maakt zich hard voor bescherming van de bossen in het land. Ze zet zich ook in voor de rechten van de LHBTIQ+-gemeenschap.
Turkije
Pergamon
Wil je het oude Pergamon zien? Ga dan vooral naar het Pergamonmuseum in Berlijn, want de meeste pracht en praal staat daar. Turkije moet het doen met ruïnes die de Duitsers niet wilden of konden meenemen.
Roemenië
De blaffers en bijters van Boekarest
Lange tijd stond Boekarest bekend als gevaarlijke stad, en het gevaar kwam uit onverwachte hoek. Begin jaren ‘10 van deze eeuw woonden er zo’n 64.000 straathonden in de stad, en in 2012 werden er meer dan 16.000 aanvallen gemeld. Grondige maatregelen volgden, nu zijn ze bijna allemaal dood, opgenomen in asielen of ondergebracht bij mensen thuis.
Groenland
Nee heb je
In 1867 kochten de VS Alaska van Rusland. Ze zijn daarna ook in verre onderhandeling geweest met Denemarken over de aankoop van Groenland. Het is nooit zover gekomen, ook niet toen de VS het in 1945 nog eens probeerden. Donald Trumps voorstel komt dus niet volledig uit zijn koker.
Sierra Leone
Het Rondste Land
Komt ie, onze fav: Sierra Leone is het rondste land ter wereld.
Noord-Brabant
Er is maar één Ireen
Sportfeitje voor beginners: Ireen Wüst is de eerste sporter die individuele gouden medailles won op vijf Olympische Spelen achter elkaar. Groot fan.
Liever alle feitjes op een rij? Klik dan hier.
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
Je vindt onze podcast terug op onderstaande platformen
