Feitje genereren..
FEIT:
Suriname
Knipperlichtrelatie
Ronnie Brunswijk was de lijfwacht van Desi Bouterse. Tot de twee in 1986 een burgeroorlog tegen elkaar uitvochten. 25 jaar later was alles weer pais en vree en vormden ze samen een regeringscoalitie. Aan deze soap kan GTST een puntje zuigen.
Belarus
Radio-ecologisch hoogtepunt
Net over de grens in Oekraïne ligt de kerncentrale van Tsjernobyl. De meeste radioactieve neerslag kwam na de ramp neer in Belarus. En dus zijn grote delen van het zuiden van Belarus nog altijd verboden gebied, vanwege de straling. Het gebrek aan menselijke aanwezigheid doet de flora en fauna veel goed. Het radio-ecologisch reservaat Polesski is een van de bijzonderste stukjes natuur in Europa.
Uruguay
Buenos Aires Beach
Uruguay staat niet op de radar van de meeste reizende westerlingen. Wel op die van de Argentijnen. Wat Zandvoort is voor Amsterdam, is de Uruguayaanse badplaats Punta del Este voor Buenos Aires. We vonden Punta del Este trouwens wel een bedenkelijke naam voor het zuidelijkste puntje van je land.
Thailand
Familiaire QR-code
Achternamen zijn in Thailand uniek per familie. Althans, dat hebben ze geprobeerd. Er zijn ongeveer 800.000 achternamen in het land. In de top 10 van meest voorkomende achternamen vind je dus voornamelijk Chinese achternamen, een resultaat van eeuwenoude migratie.
VK: Noord-Ierland
Bel de brandweer!
‘Will Grigg is on fire’. Wie is er niet groot mee geworden? De Noord-Ierse supporters gaven kleur aan het EK 2016 door de officieuze hymne, bedacht voor derderangs voetballer Will Grigg. Waar je ook kwam, binnen en buiten het stadion, je hoorde dat Will Grigg in de fik stond. Een stel balorige lads uit Belfast belden de brandweer met dezelfde mededeling. Lachen.
Argentinië
Argentum?
Argentinië betekent letterlijk zilver. Maar de veel kleinere landen Chili, Bolivia en Peru hadden veel meer recht gehad op die naam, want die produceren veel meer zilver.
Zuid-Afrika
The Impossible Five
Naast The Big Five heb je ook The Impossible Five. Ooit bedacht door een Zuid Afrikaanse fotograaf als de meest ongrijpbare dieren van Zuid-Afrika. Ze zijn bijna onmogelijk te volgen in het wild, en het wordt als een grote prestatie beschouwd om er een in het wild te spotten. 1. Afrikaanse luipaard; 2. De Hottentothaas; 3. Aardvarken; 4. Kaaps schubdier; 5. De witte leeuw.
Iran
Sweet 2500
In 1979 wilde sjah Mohammed Reza Pahlavi een feestje vieren. Het werd het duurste feest in de geschiedenis. Hij liet ruïnestad Persepolis omtoveren tot feestlocatie, met boulevards en tuinen. Uit Spanje haalde hij 50.000 mussen, uit Frankrijk 100 vrachtvliegtuigen met wijnen en eten. De hele wereld mocht komen, behalve de Iraniërs.
Gelderland
Zwarte Cross
De Zwarte Cross is de grootste motorcross van de wereld en het grootste betaalde muziekfestival van Nederland, met meer dan 200.000 bezoekers. Er zijn wedstrijden in verschillende disciplines en je mag eigenlijk met elk vervoermiddel wel ergens aan meedoen. Sommige klassen lijken meer op carnavalsoptochten dan op wedstrijden, maar goed.
Oostenrijk
Het waren twee fantastische dagen
Arthur Seyss-Inquart is met twee dagen de kortst dienende Bondskanselier die Oostenrijk ooit heeft gehad. De nationaalsocialist realiseerde direct na zijn aantreden in 1938 de Anschluss, waarna zijn functie kwam te vervallen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij Rijkscommissaris van het bezette Nederland.
Senegal
Maison des esclaves
Op het eiland Gorée staat het Maison des Esclaves - het Slavenhuis - dat nu een museum is. Het is een van de meest iconische plekken voor de trans-Atlantische slavenhandel. Dit is echter meer toe te schrijven aan de vertelkunst van de curator van dat museum dan aan de grote aantallen tot slaaf gemaakten die vanaf hier vervoerd werden. Desalniettemin een plek met grote historische waarde.
Cuba
Oldtimers
Duik je onder de motorkap van een Amerikaanse oldtimer in Cuba, dan vind je waarschijnlijk veel Lada-onderdelen. Na het verbreken van de diplomatieke banden met de Verenigde Staten kon Cuba niets Amerikaans meer importeren.
Verenigde Arabische Emiraten
Emirati paspoort
Het paspoort van de VAE is met afstand het krachtigst van de hele Arabische Wereld. Ze staan op nummer 15, dan pas gevolgd door Qatar op plek 53. Dat betekent dat VAE'ers overal meer welkom zijn of makkelijker visa kunnen aanvragen dan hun Arabische streekgenoten. Wat wil je, ze zijn vrienden met China, Frankrijk, India, Israël, Pakistan, Rusland, Saudi-Arabië én de Verenigde Staten.
Thailand
River Kwait
Ken je die brug over de River Kwai? Die gaat niet over de Kwai. Of tenminste, ging. Het was een foutje van de schrijver van het verfilmde boek. Dat vonden de toeristen stom. Toen heeft de Thaise overheid hun topografie aangepast en de rivier daadwerkelijk Kwai genoemd. Nu klopt het verhaaltje weer.
Australië
Australië kent vele talen
Australië is linguïstisch gezien een van de meest diverse landen ter wereld. Het land kent zo'n 250 talen, waarvan de meeste piepkleine Aboriginal-talen zijn. Onder die talen bevinden zich ook isolaten, die geen banden hebben met enige andere taal.
Iran
Knabbel en babbel
In 2007 hebben Iraanse agenten 14 eekhoorns aangehouden voor spionage. Wat was er aan de hand? De eekhoorns zouden kleine audiorecorders en radiootjes dragen die gebruikt werden om te spioneren voor westerse geheime diensten. Ze werden getrapt toen ze dicht in de buurt van een fabriek kwamen waar uranium werd verrijkt.
Verenigde Arabische Emiraten
Burj Dubai
Zo zou de hoogste toren ter wereld in Dubai eigenlijk heten. Maar toen waren er net voor de opening grote geldproblemen. Sjeik Khalifa, de baas van Abu Dhabi, sprong bij. Maar ze moesten 'm dan Burj Khalifa noemen. En zo geschiedde, net voor de onthulling.
Zuid-Afrika
Yummies
De laatste jaren is er in Zuid-Afrika een groep zwarte nouveaux riches ontstaan, die vaak banden hebben met het Afrikaans Nationaal Congres (de partij van Mandela). Deze voormalige linkse strijders ontpoppen zich nu dus als kapitalist en worden daarom spottend yummies genoemd: young upwardly mobile marxists.
Burkina Faso
Inconsequente kolonialisten
De prachtige koloniale naam Opper-Volta dankte het land aan de rivier de Volta. Of eigenlijk de drie rivieren, want je hebt de Zwarte, de Rode en de Witte Volta. Die ontspringen in Burkina Faso en stromen van daaruit naar het zuiden. In Ghana komen ze samen en gaan ze verder als Volta. Als je Burkina Faso Opper-Volta zou noemen, dan had je Ghana dus eigenlijk Neder-Volta moeten noemen.
Namibië
Verdwalen is geen optie
Een groot deel van Namibië is Sperrgebiet. Voor vrijwel iedereen verboden terrein. Militair oefenterrein? Nucleair vervuild? Bandieten? Nee, niets van dat. Het is gewoon te onherbergzaam, te leeg, te droog en alle duinen lijken op elkaar. Kortweg: je zit goed in de problemen als je er strandt.
Londen
Groenden
47% procent van Londen bestaat uit groene ruimte. Ze zeggen zelf dat ze de op twee na groenste hoofdstad ter wereld zijn. De grootste natuurgebieden in Londen zijn de parken. Er zijn 8 zogeheten "Royal Parks". Dit land werd ooit door de koninklijke familie gebruikt voor recreatie, voornamelijk jacht.
Bosnië-Herzegovina
Herinnering
In Sarajevo wordt de herinnering aan de burgeroorlog in leven gehouden. Schade die mortieren hebben aangericht aan het straatwerk is opgevuld met rode hars: deze herdenkingsplekken worden de 'rozen van Sarajevo' genoemd. Ook is er een bunkerhostel, waar je kunt overnachten zoals burgers van Sarajevo dat deden tijdens de oorlog. De tunnel onder het vliegveld, die het omsingelde Sarajevo verbond met het vrije Bosnië, is nu een museum.
Iran
Trilplaat
Iran is het land met de meeste aardbevingen van boven de 5,5 op de schaal van Richter.
Thailand
De Roden tegen de Gelen
In de jaren na de coup tegen Thaksin Shinawatra kleurden de Thaise straten rood en geel. De Rode Shirts steunden Thaksin en zijn populistische beweging, de Gele Shirts stonden achter de monarchie en het leger. In 2010 leidde dat tot bloedige botsingen in Bangkok. Wel handig voor het overzicht.
Irak
Oerak
De stad Uruk ontstond al rond 4000 voor Christus langs de oevers van de Eufraat. Volgens velen is het daarmee de oudste stad ter wereld én de naamgever van het land Irak.
Uruguay
Kanonnenvoer
De Uruguayaanse onafhankelijkheidsoorlog, tegen Brazilië, werd ook op zee uitgevochten. Op een dag was er een zeeslag en een Uruguayaans schip raakte zonder munitie. Ze besloten de kanonnen maar te laden met het proviand: oude Hollandse kazen. Dat ging zo lekker dat ze met een kaas de hele Braziliaanse mast doormidden schoten. Hierdoor hebben ze de slag gewonnen.
Mongolië
Przewalskipopulatie
Het had niet veel gescheeld of przewalskipaarden waren niet bekend genoeg geworden om jouw dictee te verpesten. Eind jaren '50 waren ze in het wild al niet meer gezien en in de dierentuinen leefden er wereldwijd nog maar 12.
Zuid-Afrika
The Little Five
Naast The Big Five heb je ook The Little Five. Diertjes die je niet snel ziet, maar wel leven in Zuid-Afrika. 1. Panterschildpad; 2. Olifantspitsmuis; 3. Mierenleeuw; 4. Roodsnavelbuffelwever; 5. Neushoornkever.
Londen
City of London
De vroege Engelse koningen maakten van Londen hun hoofdstad, maar over het oude centrum hadden ze niet zoveel te zeggen. De steenrijke kooplieden dwongen in de City of London een grote mate van zelfbestuur af, en de koning mocht hier niet eens komen zonder hun toestemming. Ook nu nog wordt de vorst geacht om bij binnenkomst het zwaard van de stad te kussen als erkenning van diens speciale rechten.
Thailand
Niet Bangkok
Sinds 2024 is Bangkok officieel de meest bezochte stad ter wereld.
Limburg
Limburg maakt ons minder saai
Zonder Limburg zou ons hoogste punt in Gelderland liggen, 110 meter boven zeeniveau. Van alle Europese landen zouden we dan alleen Vaticaanstad verslaan, en eindigen onder saaie landen als Letland en Denemarken. Thanks, Limburg!
Benin
Benin City
De miljoenenstad Benin City ligt niet in Benin, maar in oostelijke buur Nigeria.
Servië
EXIT
Lang niet alle Serviërs waren het eens met de gewelddadige manier waarop Slobodan Milošević probeerde om Joegoslavië bij elkaar te houden. In 2000 leidden grootschalige studentenprotesten tot de oprichting van het EXIT Festival in Novi Sad. Een meerdaags muziekfestival dat in eerste instantie bedoeld was om de volkeren van de Balkan in vrede te verenigen.
Westelijke Sahara
Klimaatmars avant la lettre
Op 6 november 1975 organiseerde koning Hassan II de “Groene Mars”. Een mars van zo'n 350.000 ongewapende Marokkaanse mannen, vrouwen en kinderen, die de grens met de Westelijke Sahara overstaken om symbolisch aanspraak te maken op het gebied.
Bosnië-Herzegovina
Olympische malaise
Bosnië-Herzegovina is één van de vier Europese landen die nog nooit een Olympische medaille wonnen. Ze delen de twijfelachtige eer met de kleinere landen Albanië, Andorra en Monaco. Nou doet Bosnië-Herzegovina pas sinds 1992 als zelfstandig land mee, maar toch.
Australië
Land, ho!
De Nederlander Willem Janszoon was in 1606 de eerste Europeaan waarvan het gedocumenteerd is dat hij voet aan wal zette op Australië. Maar de Nederlanders zagen weinig nut in om het woeste land te koloniseren dus gingen weer verder met hun bootjes.
Turkije
De jonge Erdoğan
Recep Tayyip Erdoğan heeft al ruim 20 jaar de touwtjes stevig in handen in Turkije, maar dat tekende zich in zijn jeugdjaren nog niet bepaald af. Hij is van eenvoudige komaf en verkocht als kind ansichtkaarten en flessen water op straat. Hij was later enige tijd profvoetballer en ontwikkelde hij een passie voor poëzie en openbaar spreken. Verzilverde dat toen hij een poëzie-voorleeswedstrijd won.
Australië
Australian football finale
De finale van Australian Football wordt elk jaar gespeeld in Melbourne. Hij verkoopt elk jaar uit. Met 100.000+ bezoekers is het steevast het best bezochte binnenlandse sportevenement ter wereld.
Duitsland
Hamburg
Hamburg is de stad met de meeste bruggen ter wereld. Zo'n 2500 stuks.
Namibië
Kazungulandenpunt
Kazungula is qua landsgrenzen de grootste gemiste kans van onze tijd. Het had 150 meter gescheeld of hier had een vierlandenpunt gelegen. De grens van Botswana met Zambia is dus 150 meter lang, en Namibië en Zimbabwe grenzen dus net niet aan elkaar.
Mali
Timboektoe of Verweggistan
Timboektoe is natuurlijk de plek waar Donald Duck sporadisch heenvlucht. De naam van de stad is Berbers en zou 'Zij met de grote navel' (Tin Boektoe) betekenen.
Seychellen
Peter Peper
De Seychellen moesten van de Franse kolonisten hun eigen specerijen gaan verbouwen. Daarvoor werd een plantkundige aangenomen: Pierre Poivre. Peter Peper.
Libië
Libiësitas
Ongeveer 64% van de volwassenen heeft overgewicht of obesitas – het hoogste percentage van heel Afrika.
Istanbul
Fenerbahçe
Pas na suburbanisatie en de uitvinding van de stoomboot, werd de overkant van Istanbul echt interessant. Daarvoor had je er vooral agrarisch gebied, een vuurtoren (in het Turks Fener) en wat tuinen (in het Turks Bahçe).
Puerto Rico
Dieptepunt
Ten noorden van Puerto Rico ligt een transforme plaatgrens. Meestal heb je subductie nodig voor diepe troggen, maar hier zorgt de transforme plaatgrens juist voor grote dieptes. De Milwaukeediepte is 8605 meter diep. Het is het diepste punt van de hele Atlantische oceaan.
Nauru
Strandjutter 4 life
In de 19e eeuw spoelde een Britse walvisvaarder genaamd William Harris aan. Hij bleef, leefde van het strand als jutter, trouwde een Nauruaanse vrouw, kreeg kinderen en werd volledig opgenomen in de samenleving. Hij werd zelfs de brug tussen de lokale bevolking en Europese schepen.
Seoul
Zwaarbevochten
De Koreaanse oorlog was de eerste plek waar de koude oorlog heet werd. Heel heet. Het slachtofferaantal per vierkante kilometer slagveld was gigantisch: ongeveer tien keer zo hoog als in de Eerste Wereldoorlog, en twintig keer zo hoog als in de Tweede Wereldoorlog. Seoul lag vol in de vuurlinie en viel tot vier keer toe in andere handen.
Australië
Australiekust
Australië is een van de meest verstedelijkte landen, met 90 procent van de bevolking op slechts 0,22 procent van het landoppervlak en 85 procent binnen een straal van 50 kilometer van de kust.
Iran
De vloer is lava
De Lutwoestijn wordt algemeen beschouwd als de warmste plek op aarde. De temperatuur van het aardoppervlak bereikte eens een temperatuur van ruim 70 graden Celsius.
Albanië
Politiek geëngageerde Dua Lipa
De Britse zangeres Dua Lipa is van Albanees-Kosovaarse afkomst. En dat steekt ze niet onder stoelen of banken. Ze postte ooit een kaart van Greater Albania op haar socials, en plaatste een bericht "Why Kosovo will never be Serbia".
India
Olympische onkunde
India haalde tot dusver 41 Olympische medailles. Niet niks, maar per hoofd van de bevolking toch behoorlijk teleurstellend: 1 medaille per 35 miljoen inwoners. In Nederland haalden we 1 medaille per 35.000 inwoners. Wij zijn dus 1000 keer zo goed in Olympische sporten dan India.
Italië
Portofinito
Om Portofino leefbaar te houden heeft het stadsbestuur no-waiting-zones ingesteld waar je boetes kunt krijgen als je te lang stilstaat, wachtend op een selfie. Je kunt tot 275 euro boete krijgen.
Suriname
Fight for your rights
Verschillende marron-gemeenschappen in Suriname tekenden vredesverdragen met koloniaal Nederland. Hierdoor kregen ze een vrijgevochten status en konden ze in hun gemeenschappen blijven leven. Zulke verdragen bestonden verder alleen op Jamaica.
Taiwan
Streetfood
Veel Taiwanezen eten iedere dag op een nachtmarkt, om de simpele reden dat er thuis vaak te weinig ruimte is om zelf te koken. Dat ruimtegebrek heeft dus een heel positief effect op de streetfoodcultuur. Bovendien ben je op straat voor een paar euro ben je klaar, terwijl het prijspeil in de supermarkten juist hoger ligt dan in Nederland.
Sao Tomé en Principe
Hoe een klein land groot kan zijn
Het mag dan na de Seychellen het kleinste land van Afrika zijn, in de 16e eeuw was het de grootste suikerexporteur van Afrika. In het begin van de 20e eeuw was het zelfs de grootste cacaoproducent ter wereld!
Parijs
Tour de France
In 2024 organiseert Parijs de Olympische Spelen. Daardoor finisht de Tour de France voor de eerste keer in de geschiedenis niet in Parijs, maar in Nice. Andere wielerwedstrijden die trouwens niet (meer) door Parijs komen: Parijs-Brussel, Parijs-Roubaix, Parijs-Tours en Parijs-Nice.
Soedan
Disney in de Sahara
De Amerikaan Jeremiah Heaton vloog in 2014 naar Egypte, reisde veertien uur door de woestijn en claimde Bir Tawil voor zichzelf. Hij doopte het: The Kingdom of North Sudan. Met zichzelf als koning. Waarom? Zijn 7-jarige dochtertje wilde altijd al eens een echte prinses zijn, en was bang dat het er nooit van zou komen.
Niger
Flink modderfiguur
Agadez is de toegangspoort tot de woestijn, al sinds de 15e eeuw toen het opbloeide als kruispunt van de karavaanhandel. Het historische centrum, verdeeld in 11 wijken, is zo gemaakt dat ze de grenzen van oude kampementen voorstellen. Meest bekend is de Agadez-moskee, die heeft een 27 meter hoge lemen minaret, en is het hoogste modderstenen bouwwerk ter wereld.
Ierland
Ye olde Guillotine?
De guillotine werd eerder in Ierland gebruikt dan in Frankrijk.
Liechtenstein
Liechten-nein
Liechtenstein heeft nog nooit deelgenomen aan het Eurovisiesongfestival, omdat ze geen televisiezender hebben die lid is van de Europese Radio-unie.
Algerije
Het bloedbad van Parijs
De Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog had ook een bloedige Parijse episode. In 1961 gingen Algerijnen in Parijs massaal de straat op. De protesten werden bruut neergeslagen door de politie. Honderden demonstranten werden doodgeschoten en in de Seine gegooid. Ook de Fransen zelf waren de oorlog intussen helemaal beu. Bij een referendum stemde 78% van de Fransen vóór onafhankelijkheid van Algerije.
Griekenland
Aardbevingdiplomatie
In augustus 1999 vond in Turkije bij Izmit een verwoestende aardbeving plaats. De Grieken haalden alles uit de kast om de Turken te helpen. Drie weken later was er een zware aardbeving bij Athene, en schoten de Turken te hulp. Deze gebeurtenissen hebben het ijs tussen de landen plots gebroken, na eeuwen van animositeit, en leidden tot een revolutie in de onderlinge betrekkingen. Wetenschappers noemen dit fenomeen 'earthquake diplomacy'.
Roemenië
Hoogtevrees op diepte
De Salina Turda is een zoutmijn die al 2000 jaar oud is en waar je tegenwoordig een pretpark in kunt vinden. Sterker nog, het is werelds diepste ondergrondse pretpark. Zo diep dat Hugo er hoogtevrees kreeg.
Democratische Republiek Congo
Pygmeeën
Pygmeeën zijn volkeren waarvan de volwassenen gemiddeld kleiner zijn dan 150 centimeter. In Congo wonen er ongeveer 600.000. Pygmeeën werden zowel door Afrikanen als door Europeanen tot slaaf gemaakt, tentoongesteld in westerse dierentuinen en waren recentelijk nog slachtoffer van genocide en kannibalisme door andere volkeren. Ook door de overheid worden ze nog altijd systematisch gediscrimineerd.
Chili
Tsar bomba x 640
In 1960 vond in Chili de zwaarste aardbeving plaats die ooit is gemeten: 9,6 op de schaal van Richter. De energie die vrijkwam staat gelijk aan 32 gigaton TNT: 640 keer zoveel als de Tsar bomba, de zwaarste waterstofbom ooit getest. Er ontstond een tsunami van 25 meter hoog die zelfs in Hawaii, Japan en de Filipijnen slachtoffers maakte. In Chili vielen 'slechts' 3000 doden, omdat de aardbeving plaatsvond tijdens de zondagmis en kerken een stuk steviger zijn gebouwd dan de meeste huizen.
Andorra
Català per sempre
Andorra is het enige land ter wereld waar Catalaans de officiële taal is.
Guatemala
Jungle of regenwoud
Een jungle is een oerwoud. Elk regenwoud is een oerwoud, maar niet elk oerwoud is een regenwoud. Een jungle is dus niet hetzelfde als een regenwoud.
Liechtenstein
Besloten feestje
Schloss Vaduz is het privékasteel van de vorst en daar kan je helaas als toerist niet terecht. Maar iedere inwoner van Liechtenstein is er ieder jaar op 15 augustus van harte welkom voor een wijnproeverij die de vorst organiseert.
Saint Lucia
Caribisch Amapiano
Saint Lucia heeft een eigen muziekstijl ontwikkeld genaamd Dennery Segment. Het is een samensmelting van soca en calypso, met moderne elektronische muziek. Het wordt gekenmerkt door zijn vrolijke, dansbare ritmes en het gebruik van synthesizers en samples.
Costa Rica
Droste-vlaggen
Costa Rica is samen met de Dominicaanse Republiek, Ecuador, El Salvador, Haïti, Mexico en Peru een van de zeven landen wiens vlag zichzelf afbeeldt. Een droste-effect van één level dus. De vlag van Costa Rica beeldt bijvoorbeeld een bootje af, waarop de vlag van Costa Rica wappert.
Noord-Brabant
De Eersteling
Er was eens een hoeve, die hoeve heette De Eersteling, naar aanleiding van het eerstgeboren kind van de toenmalige bewoners. De naam stond met gotische letters op de gevel. Omdat de gotische s veel gelijkenis vertoont met onze huidige f, werd de naam Eersteling in de volksmond verbasterd tot… Efteling. Tadaaa!
Jemen
Boksgrootmacht
De enige twee Arabische wereldkampioenen boksen ooit, hebben allebei Jemenitische roots. Toch geniet een andere bokser nog meer aanzien: Ali Raymi was kolonel in het leger, maar kon ook aardig boksen. Wat heet: bij de amateurs bokste hij 119 wedstrijden. Hij won er 117. En alle 117 op knockout. Als professional bokste hij 25 wedstrijden. Hij won ze allemaal. En allemaal op knockout. Hij stierf in 2015 bij een luchtaanval en ging het graf in als een legende.
Qatar
Sjeik de friemel
Qatar is steenrijk. Je denkt vast meteen aan oliesjeiks. Maar in 2011 heeft gas olie ingehaald als grootste inkomstenbron. We kunnen ze dus beter gassjeiks gaan noemen!
Mongolië
De puntlaars
Mongolen dragen laarzen met omhoog wijzende punten. Zo beschadigen ze de heilige aarde niet voor hun vee.
Equatoriaal-Guinea
Chocolango
Equatoriaal-Guinea was ooit een grote cacaoproducent. Maar pas op als je er chocola bestelt: een lokaal goedje van gemalen mangopit wordt hier chocola genoemd. We hebben het niet geproefd, maar voorzien een bittere teleurstelling.
Slowakije
Wir leben autos
Slowakije is de grootste autoproducent per hoofd van de bevolking. Van de Volkswagen Up tot de Lamborghini Huracán, alles wordt hier gemaakt.
Panama
Oost is west, west is oost, iedereen de weg kwijt
Panama is een van de weinige landen waar je een zonsopkomst in de Grote Oceaan kunt zien en een zonsondergang in de Atlantische Oceaan.
Burkina Faso
Pannenkoekenrotsen
De Domes de Fabedougou staan beter bekend als de Pannenkoekenrotsen. Het zijn ronde zandsteenpilaren, waarbij je heel duidelijk de laagjes sediment ziet. Ze zien er dus uit als stapels pannenkoeken.
Canada
Hansje
Sinds 2022 grenst Noord-Amerika aan Europa. Denemarken en Canada delen nu Hanseiland, de op twee na kortste grens ter wereld.
Democratische Republiek Congo
Nyiragongo
De zeer actieve vulkaan de Nyiragongo is ook de thuisbasis van het grootste permanente lavameer ter wereld.
Republiek Congo
Twin cities
Als we Rome-Vaticaanstad, Oost- en West-Jeruzalem en Noord- en Zuid-Nicosia even buiten beschouwing laten, dan zijn Kinshasa en Brazzaville de twee dichtst bij elkaar gelegen hoofdsteden ter wereld!
Kenia
Safespace
In het dorpje Umoja mogen geen mannen komen. Het werd in 1990 gesticht door vrouwen die slachtoffer waren geworden van genitale verminking en seksueel geweld. Sindsdien bieden ze onderdak aan vrouwen en (wees)kinderen die op de vlucht zijn voor vergelijkbaar geweld. Er wonen momenteel enkele tientallen vrouwen en honderden kinderen. Als jongens 18 worden, moeten ze het dorp verlaten.
Bhutan
Hebben er tabak van
Bhutan werd in 2005 het eerste land dat roken in het openbaar verbood.
Moskou
Ivan
Ivan de Grote was getrouwd met een Byzantijnze prinses op het moment dat Constantinopel in handen viel van de Ottomanen. Hij meende daarom dat de Romeinze keizerstitel op hem was overgegaan en ging zich tsaar noemen. Twee generaties later was Ivan de Verschrikkelijke de eerste die daadwerkelijk tot tsaar van Rusland werd gekroond.
Vaticaanstad
Fresco
Een fresco is muur- of plafondschildering terwijl de kalk nog nat is. Daarmee onderscheidt het zich van een secco, die op droge kalk geschilderd wordt. Het is dus eigenlijk de naam van een methode, die ook soortnaam is geworden van het eindresultaat.
Australië
Geen bochten naar Perth
De treinrit Perth-Adelaide gaat via de Trans-Australian Railway, met het langste stuk zonder bochten ter wereld: 478km. Pak je de auto, dan rijd je over een kaarsrechte snelweg. Er is onder meer een stuk van 240 kilometer met maar één bocht.
Oostenrijk
Alleskunner
Toni Sailer was een man met vele talenten. In 1956 won hij als 20-jarige de Triple Crown of Alpine Skiing: de onmogelijke combinatie van goud op de slalom, goud op de reuzenslalom en goud op de afdaling. Maar hij was meer dan alleen dat: hij speelde in talloze comedy's, bracht 18 grammofoonplaten met schlagers uit, begon een sportkledingmerk dat nog steeds bestaat en probeerde in 2004 ook nog burgemeester van Kitzbühel worden. Hij trok zich terug toen hij erachter kwam dat dat een voltijdsbaan was, en hij dat dus niet kon combineren met al zijn andere hobby's.
Jemen
Mokha
Associeer je Jemen met koffie? Niet? Bedenk dan even: Mokka is een havenstad in Jemen, en het land geldt als het eerste land waar koffie gecultiveerd, gebrouwen en verhandeld werd.
Duitsland
Treppenwitz
De Duitse taal staat bekend om haar originele woorden. Een treppenwitz, 'trappengrapje', is bijvoorbeeld de omschrijving van een gevat antwoord waar je nét te laat op komt. Je loopt spreekwoordelijk alweer in het trappenhuis terug van je gesprek, en dan bedenk je je grapje pas.
Zuid-Amerika
Amazuipe
De Amazone dumpt elke seconde 209.000 kubieke meter zoet water in de Atlantische Oceaan. Daardoor kun je tot 300 kilometer uit de kust gewoon uit de ‘zee’ drinken.
Equatoriaal-Guinea
Mangrovezweet
Mangrovebomen hebben allerlei technieken om zout water te kunnen filteren om zuurstof en zoet water te krijgen. Sommige bomen zweten daarom zout water. Als je aan de bladeren likt, proef je zout!
Vanuatu
Austroostenrijk
Toen Pedro Fernandes de Queirós als eerste Europeaan op Vanuatu landde, noemde hij het ook wel "Terra Austrialis", een knipoog naar Oostenrijk waar zijn geldschieter de macht had.
India
Drukte in Pradesh
Met meer dan 241 miljoen inwoners is Uttar Pradesh (UP) de dichtstbevolkte staat van India én de meest bevolkte deelstaat ter wereld. UP zou het vijfde meest bevolkte land ter wereld zijn als het onafhankelijk zou zijn. Hier woont 16,5% van India en 3% van de wereldbevolking.
Hongkong
Groenkong
Ondanks dat het een van de dichtstbevolkte plaatsen op aarde is, bestaat ongeveer 40% van het grondgebied uit beschermde parken en natuurgebieden.
VK: Noord-Ierland
Game Ó Thrones
Een van de populairste toeristenattracties is een verbindingsweg met mooie bomen, Dark Hedges. Eigenlijk vooral omdat dit de Kingsroad was in Game of Thrones.
Jamaica
Buffalo soldier
Nee, de Jamaica Defence Force heeft helaas geen Buffalo Soldiers.
VK: Noord-Ierland
Inst Ó Gram
De Legnabrocky Trail was aangelegd als promenade over het moeras, maar dit levert zo'n mooi beeld op dat er tegenwoordig duizenden Instafluencers langskomen om te fotograferen en de zorgen over duurzaamheid nóg groter zijn geworden.
Qatar
Breedbeeldvlag
Qatar heeft de breedste vlag ter wereld: 1 : 2,5. Omdat dit feitje wel zou ontbreken als we 't niet zouden noemen.
Peru
Andescondor
De Andescondor is enorm: deze gier heeft een spanwijdte van ruim 3 meter. Gieren zijn aaseters en hebben een paar lichamelijke trucs in huis. Zo hebben gieren kale koppen: wel zo handig schoon te houden als je je kop diep in een kadaver steekt. Ook plassen ze over hun eigen poten heen: het zuur in de urine beschermt de poten tegen bacteriën als ze over een kadaver lopen.
Georgië
Chatsjapoeri
Chatsjapoeri heeft iets weg van pizza en is zonder twijfel het populairste gerecht in Georgië. Het heeft zelfs zijn eigen index: de chatsjapoeri-index meet inflatie in verschillende Georgische steden.
Liever alle feitjes op een rij? Klik dan hier.
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
Je vindt onze podcast terug op onderstaande platformen
