Alle kroegfeitjes op een rij 👀
White Australia Policy
Australië voerde in de eerste helft een zeer racistisch migratiebeleid, door alleen witte west-Europeanen binnen te laten. Omdat huidskleur als selectiecriterium officieel niet was toegestaan, liet Australië migranten een taaltest doen in een west-Europese taal. De Tsjechische journalist Egon Erwin Kisch sprak 5 talen, maar kreeg van de autoriteiten een test in Schots Gaelic, zodat ze een reden hadden om hem af te wijzen.
Australië
Skûtsjesilen
Dit is een van de vele typisch Friese sporten. De boten waarmee men zeilt, Skûtsjes, zijn groot en log en waren oorspronkelijk bedoeld om bulkgoederen zoals mest en aardappelen mee te vervoeren. Zeker niet ontworpen om wedstrijden mee te zeilen dus, maar ze gaan keihard als de Friese dorpen en steden het ‘s zomers met ieder hun eigen boot tegen elkaar opnemen.
Friesland
Methusalem der vulkaanuitbarstingen
De Yasur, een vulkaan op eiland Tanna, barst al onafgebroken uit sinds Captain Cook ‘m in 1774 brandend aantrof. Het is de enige vulkaan waarvan men niet weet hoelang hij al aan het uitbarsten is.
Vanuatu
Diepnau
Op het smalste punt - bij de IJzeren Poort in Oost-Servië - is de Donau liefst 100 meter diep. Dat maakt het verreweg de diepste rivier van Europa en zelfs een van de diepste van de wereld. Alleen de Yangtze en de Congo zijn dieper.
Servië
Blade runner
Oscar Pistorius is de snelste paralympisch atleet ooit en wereldrecordhouder op de 100 en 200 meter voor dubbel geamputeerden. In 2013 kwam plots een einde aan zijn carrière, toen hij naar eigen zeggen per ongeluk zijn vriendin doodschoot. Hij hoorde geluiden op de badkamer, dacht aan inbrekers en schoot door de dichte deur waarachter zijn vriendin bleek te zitten. Aanvankelijk werd hij geloofd, maar na een lang proces werd hij toch veroordeeld voor moord.
Zuid-Afrika
Bonusfakta
Omdat wij fan zijn, vijf bonusfeitjes over IKEA. 1: Elk product is vernoemd naar een gewoon Zweeds woord. Dat komt omdat Ingvar Kamprad dyslectisch was, en hij zo zijn producten beter kon onthouden. 2: Badkamerproducten dragen bijvoorbeeld namen die te maken hebben met water. 3: Eén van de tien Europanen is verwekt in een IKEA-bed. 4: Er zijn wereldwijd meer IKEA-catalogussen geprint dan Bijbels en Korans. 5: In 2017 publiceerden ze een advertentie die je kon gebruiken als zwangerschapstest. Als ie positief was, kreeg je 50% korting als je je ondergepiste velletje inleverde bij de winkel.
Zweden
Kalmukkië
Gelegen aan de Kaspische Zee, net ten noorden van de Kaukasus, ligt Kalmukkië. Het is het enige gebied van Europa waar het boeddhisme de dominante religie is. Tibetaans zelfs.
Rusland
Subduceer jij of ik?
Ten zuiden van Japan duikt de Pacifische plaat onder de Filipijnse plaat. Het bijzondere aan deze subductiezone is dat de platen allebei oceanisch zijn én allebei dezelfde kant op bewegen. Maar omdat de Pacifische plaat sneller beweegt, haalt die de Filipijnse plaat als het ware in. De Pacifische plaat is ouder en zwaarder en duikt daardoor onder de Filipijnse plaat.
Japan
Omen est nomen
De Sherpa zijn een bevolkingsgroep uit de Nepalese bergen. Ze zijn daar zo thuis dat ze vaak werken als drager of gids in de bergen, en daar zijn ze zo goed in dat veel mensen denken dat Sherpa een beroep is. Maar nee, het is de naam van de bevolkingsgroep.
Nepal
Bovenmeer
Lake Superior is in oppervlak het grootste meer ter wereld. Maar het is ook in een ander opzicht Superior: het is namelijk het hoogst gelegen Great Lake. Vandaar de Nederlandse vertaling. Vanaf hier begint het water aan een lange reis via de andere Great Lakes naar de Atlantische Oceaan.
Canada
Troubles
Ieren zijn dol op eufemismen. Het bloedige conflict tussen katholieken en protestanten in de tweede helft van de 20e eeuw kostte 3.500 mensen het leven, maar wordt aangeduid als The Troubles.
VK: Noord-Ierland
Trekpleister
In 2019 trok Griekenland 34 miljoen buitenlandse toeristen, op een eigen bevolking van ruim 10 miljoen. Het is dat je op lijstjes van toeristen per hoofd van de bevolking altijd klopt krijgt van Vaticaanstad, Andorra en eilandstaatjes in de Caraïben, maar van de serieuze landen is Griekenland wel echt de koploper.
Griekenland
Portuñol
In heel Uruguay wordt Spaans gesproken. Dat maakt het het kleinste land in Zuid-Amerika waar Spaans wordt gesproken als moedertaal. In de grenssteden in de buurt van Brazilië, wordt een vermenging van Portugees en Spaans gesproken, vaak in een jargon genaamd portuñol, uit de woorden português en español.
Uruguay
CARICOM
Belize is economisch sterk gericht op de Caraïben. Het is dan ook het enige Centraal-Amerikaanse land dat lid is van CARICOM, zeg maar de EU van de Caraïben.
Belize
Australian football finale
De finale van Australian Football wordt elk jaar gespeeld in Melbourne. Hij verkoopt elk jaar uit. Met 100.000+ bezoekers is het steevast het best bezochte binnenlandse sportevenement ter wereld.
Australië
Kanonnenvoer
De Uruguayaanse onafhankelijkheidsoorlog, tegen Brazilië, werd ook op zee uitgevochten. Op een dag was er een zeeslag en een Uruguayaans schip raakte zonder munitie. Ze besloten de kanonnen maar te laden met het proviand: oude Hollandse kazen. Dat ging zo lekker dat ze met een kaas de hele Braziliaanse mast doormidden schoten. Hierdoor hebben ze de slag gewonnen.
Uruguay
Vleerunit
Hier leeft ook het grootste vliegende zoogdier ter wereld: de Filipijnse vliegende hond. En als we zeggen groot, bedoelen we echt groot groot. Ze vonden er eentje met een spanwijdte van bijna 2 meter. Zoek maar even wat foto's op.
Filipijnen
Dit Roemeen je niet
De Roemeense gymnast Nadia Comăneci was de eerste die een perfecte score ontving op de Olympische Spelen. Het scorebord was niet voorbereid op een 10.00 en liet in eerste instantie een 1.00 zien. Toen begon het publiek te schreeuwen en moest de omroeper uitleggen dat het eigenlijk een 10.00 was.
Roemenië
Baltische weg
In 1989 protesteerden miljoenen Esten, Letten en Litouwers vreedzaam tegen de bezetting van de Baltische staten door de Sovjet-Unie. Ze stonden hand in hand in een lang lint van Tallinn, via Riga, tot Vilnius. De onafhankelijkheid volgde twee jaar later.
Letland
Taalkundige erfenis
Wie de metrokaart van Algiers bekijkt, ziet dat de suburbane lijnen net als in Parijs worden verzorgd door de RER. Wij pleiten sindsdien ook voor een S-Bahn in Dar es Salaam.
Algerije
Spookstabat
Bezoekers zijn het erover eens: wie Ashgabat aandoet, is altijd overal alleen. Er is niemand op straat, er zijn geen restaurants, geen markten en geen winkels. Maar dat gaat alleen over de nieuwe stad. In de oude stad, iets verderop, komt nooit een toerist en daar wonen bijna een miljoen inwoners.
Turkmenistan
Het waren andere tijden
Marco Antonio Bragadin, de Venetiaanse legerbaas die in 1594 gevangen werd genomen door de Ottomanen, werd nogal ruig behandeld. Hij werd eerst reeds gewond, twee weken in de gevangenis gegooid. Daarna werd hij rond de muren gesleept met zakken aarde en steen op zijn rug. Vervolgens werd hij vastgebonden aan een stoel en naar de mast van het Ottomaanse vlaggenschip gehesen. Ten slotte werd hij op het centrale plein naakt vastgebonden aan een zuil en levend gevild. Het in vieren gedeelde lichaam van Bragadin werd vervolgens uitgedeeld als een oorlogstrofee onder soldaten. Zijn huid werd gevuld met stro en genaaid, opnieuw bekleed met zijn militaire insignes, en tentoongesteld terwijl hij op een os reed in een spottende processie door de straten van Famagusta.
Cyprus
Noorderbuur?
Canada ligt ten noorden van de VS. Maar, komt -ie, 70% van de Canadezen woont ten zuiden van het enorme kaarsrechte deel van de grens met de VS. En ten noorden van het zuidelijkste puntje Canada wonen meer Amerikanen dan Canadezen.
Canada
Vorstelijk vermogen
De vorst van Liechtenstein, Hans Adam II, is de rijkste vorst van Europa. Hij staat wereldwijd op plek 6 met een geschat vermogen van rond de 5 miljard euro.
Liechtenstein
Grande mosquée de Conakry
Deze moskee is écht Grande. De meest Grande van Sub-Sahara-Afrika: er kunnen 25.000 mensen tegelijk bidden. Gebouwd én onderhouden met Saudisch geld.
Guinee
Republiek Minerva
Tonga en Fiji hebben al heel lang ruzie over de Minervariffen: twee atollen die helemaal onder water liggen. In 1972 vond een Amerikaanse vastgoedmagnaat het een goed idee om in het betwiste gebied een libertarische staat uit te roepen: de Republiek Minerva. Hij liet een stalen toren bouwen op het rif. Tonga was er als de kippen bij om de Amerikanen er vanaf te schoppen.
Tonga
Achter hoek, nieuwe vlag
Bierbrouwer Grolsch, de Zwarte Cross en de Stichting Pak An namen in 2018 het initiatief voor een Achterhoekse vlag. Het ontwerp dat won was het licht- en donkergroene coulissenlandschap met een kronkelend kruis dat de wegen moet voorstellen.
Gelderland
Victor Lustig
Deze meesteroplichter is een van de bekendste in zijn soort. Hij deed zich voor als de ambtenaar die belast werd met de sloop van de Eiffeltoren en verkocht de toren aan een schroothandelaar. Hij kreeg een voorschot en vluchtte naar de VS.
Parijs
Keizerlijke huisdieren
Tiergarten Schönnbrunn in Wenen bestaat sinds 1751 en is daarmee de oudste nog bestaande dierentuin ter wereld. Hobbyprojectje van de Habsburgse keizers in het gelijknamige Schloss.
Oostenrijk
Smakelijk
Er is in Taiwan een restaurantketen waar alle gasten op toiletpotten en hun eten geserveerd krijgen in een toiletpot. Zelf weten.
Taiwan
Annemiek uit Vleuten
Annemiek van Vleuten komt uit... Vleuten. Alleen daarom al een vermelding waard, maar zeker niet alleen daarom. Begon pas op haar 24e met fietsen en was al 28 toen ze haar eerste profkoersen won. En winnen bleef ze. Ontpopte zich tot een absolute alleskunner en is op haar 40e nog altijd de koningin van het peloton. Van Vleuten is als een hele goede fles wijn.
Utrecht
Luistervaardigheidshack
Zit jij op de middelbare school en zweet je peentjes voor je Franse luistertoets? Schakel eens in op de Waalse televisie. In Wallonië spreken ze veel langzamer dan in Frankrijk. Superfijn dus als je de taal aan het leren bent. Het lage tempo maakt de Walen trouwens ook wel onderwerp van spot in Frankrijk.
België
Nuclear waste of land
In Zwentendorf, niet ver van Wenen, staat een volledig afgebouwde kerncentrale. Hij wacht nog steeds op opening als kerncentrale. Nu worden er vooral rondleidingen en festivals georganiseerd.
Oostenrijk
Segway Polo
Barbados behoort tot de wereldtop in Segway Polo. Ja, dat bestaat dus.
Barbados
Panamabrug
Het mooie aan het Panamakanaal? Het tilt de schepen als het ware over een bergrug heen, via allemaal meren en sluizen. Heel ingenieus, en heel wat anders dan het Suezkanaal waar je gewoon lekker rechtdoor kunt varen.
Panama
Land der volksmenners
Er is geen EU-land waar populistische partijen zoveel zetels hebben als in Italië. Verdeeld over vier partijen hebben de populisten bij elkaar 58% van de zetels in handen (2022). Na Hongarije en Polen heeft radicaal-rechts ook nergens in de EU zoveel invloed als in Italië.
Italië
IJstrein
Kolmanskop, een oud mijnstadje, werd in 1912 de eerste plek ter wereld die aangesloten werd op elektriciteit, telefoon én ijskast. Water werd per trein aangevoerd, ter plekke bevroren tot ijsblokken, en vervolgens per minitrein afgeleverd bij de huizen.
Namibië
Voor als je de ANWB belt
De Nijl is opgedeeld in zogeheten cataracten. Dat zijn stroomversnellingen die je onderweg passeert. Als een soort hectometerpaaltjes bij een snelweg dus, weet je altijd waar je zit.
Soedan
Georgische wijn
Wijnbouw is in Georgië een eeuwenoude traditie. Nauwelijks bekend in het westen, maar in de Sovjet-Unie was Georgische wijn de crème de la crème.
Georgië
Speltip 9: weet wanneer je moet stoppen
Abdelaziz Bouteflika kreeg zoveel krediet voor het beëindigen van de Algerijnse burgeroorlog, dat hij als een van de weinige Arabische leiders de Arabische Lente overleefde. Maar in 2019 kwam zelfs aan zijn krediet een eind. Hij had zich als seniele oude man beschikbaar gesteld voor een vijfde termijn, terwijl kort daarvoor was afgesproken dat een president maar twee termijnen mocht dienen.
Algerije
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
